Saturday, November 5, 2011

સર્વસમાવેશક વિકાસ આવો હોય! - સનત મહેતા -- દિવ્ય ભાસ્કર, અમદાવાદ આવૃત્તિ, ૩જી નવેમ્બર, ૨૦૧૧


શ્રી સનત મહેતા તેમના સમયના 'સાચા' સમાજવાદી ગણાતા, તેમ જ તેમના જાહેર રાજકીય જીવનમા તેમણે ખુબ‌ તડકી છાયડી જોઇ છે. તેથી તેથી તેમની અનુભવસિધ્ધ વિચારસરણીની પ્રક્રિયાની કસોટીમાથી પસાર થયેલ અભિપ્રાય કે મતવ્યની તરફેણમા કે સામે દલીલમા કહી કહેવાનો અત્રે આશય નથી.
ખાનગી સાહસની ભાગીદારી ઉચ્ચ શિક્ષણના પ્રમાણમાં પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શિક્ષણના સ્તરે વહેલી થઇ છે. પરંતુ, તેનાથી જરૂરી માત્રામાં શાળાઓની ઉપલબ્ધીનો આશય સિધ્ધ થયેલો ગણી શકાય. પરંતુ, એ સ્તરનુ શિક્ષણ આર્થિક કે નાત-જાતના કોઇ જ ભેદભાવવગર સાચા અર્થમાં સમાન રીતે સમાજના દરેક વર્ગને ઉપલબ્ધ છે તેમ કહેવુ અતિવિવાદાસ્પદ વિધાન બની રહે.
'શિક્ષણને બંધારણીય હક્કનો દરજ્જો મળ્યા પછી પણ જાહેર-સંચાલનહેઠળની શહેરી, અર્ધ-શહેરી કે ગ્રામ્ય શાળાઓનાં શૈક્ષણિક માળખાંને એ સ્તરે લઇ જવામાટે હજૂ ઘણું અંતર કાપવાનુ બાકી જણાય છે કે જયારે તે શાળાઓ સમાજના 'ઉપલા' વર્ગને પણ શિક્ષણની ગુણવત્તાના આધારે પોતાતરફ ખેંચી શકે.
આપણું ખાનગી સાહસ હજૂ પણ આર્થિક લાભોથી દોરાતું વધારે દેખાઇ રહ્યું છે, તો બીજી બાજૂએ સરકારી તંત્ર પણ હજૂ તેની 'કાયદો પળાવવાવાળાં ઇન્સપેક્ટર રાજની મનોદશા'માથી બહાર આવી અને અપેક્ષીત પરિણામો અને તે માટે ફાળવાયેલ સાધનોનાં કાર્યદક્ષ અને અસરકારક અમલીકરણનો  proactive watchdog બની શકેલ નથી જણાતું.
આ પરિસ્થિતિમાં ઘઉંમાંથી કાંકરા અલગ કરવાની જવાબદારી, જાણ્યે અજાણ્યે, મુક્ત બજાર વ્યવસ્થાની પ્રક્રિયાથી થવા દેવી જ ઉચિત નથી જણાતી? હા, જંગલના ન્યાય પ્રમાણે, તેમાં સુકાં ભેગું થોડું લીલું બળે તેટલું જોખમ લેવું પડે અને તેના પરિણામે ભાગે પડતી ખોટ પણ સહન કરવાની તૈયારી રાખવી જોઇએ.

No comments: