૧૯૪૯નાં ગીતો : ચર્ચાની એરણે - પુરુષ સૉલો ગીતો - સુરેન્દ્ર + અન્ય ગાયકો

૧૯૪૯નાં પુરુષ સૉલો ગીતોની ચર્ચા રૂપે આપણે  જી એમ દુર્રાની + તલત મહમૂદનાં સૉલો ગીતો
સાંભળી ચૂંક્યાં છીએ. હવે પુરુષ સૉલો ગીતોની સફરમાં આજે આપણે સુરેન્દ્ર અને એકલ દોકલ સંખ્યાવાળાં અન્ય ગાયકોનાં સૉલો ગીતો સાંભળીશું.

સુરેન્દ્રનાં સૉલો ગીતો

ગાયક - અદાકારની ફિલ્મ સંગીતની પ્રથાનો ધ્વજ સ્ત્રી ગાયકોમાં જેટલો સુરૈયા એ આ વર્ષે  ઊંચો ફરકાવ્યો છે, તે કક્ષાએ તો નહીં પણ સુરેન્દ્રનાં પર્દા પર પોતે જ અભિનિત કરેલ ગીતો દ્વારા પુરુષ ગાયકોમાં ગાયક-અભિનેતાની પ્રથાની ૧૯૪૯નાં વર્ષમાં પણ નોંધ તો લેવી જ રહી.

મૈં તો હું ઉદાસ - કમલ - એસ ડી બર્મન - પ્રેમ ધવન   

ઝૂમ ઝૂમ કે નાચ રે મનવા - કમલ - એસ ડી બર્મન - પ્રેમ ધવન

અબ રાત ગઈ હૈ બીત - કમલ - એસ ડી બર્મન - પ્રેમ ધવન 

કિયું સમઝે હમેં પરવાના - ઈમ્તિહાન - શ્યામ બાબુ પાઠક - હરિ કૃષ્ણ 'પ્રેમી'    

'અન્ય ગાયકો'નાં એકલ દોકલ સૉલો ગીતો

સંખ્યાની દૃષ્ટિએ 'અન્ય ગાયકો'નાં ગીત ભલે છે એકલ દોકલ, પણ ૧૯૪૯નાં વર્ષ માટે આ ગીતો પુરુષ સૉલો ગીતોની મહત્ત્વની કડીની ભૂમિકા ચોક્કસપણે ભજવે છે.

આંખેં કહ ગયીં દિલકી બાત - લાડલી - એસ ડી બાતિશ - અનિલ બિશ્વાસ - ડૉ. સફદર 'આહ' 

વોહી રોતા હુઆ એક દિલ - લાહોર - કરણ દિવાન - શ્યામ સુંદર - રાજેન્દ્ર કૃષ્ણ   

દુનિયા તો યેહ કહતી હૈ, ઈન્સાન કહાં હૈ  - લાહોર - કરણ દિવાન - શ્યામ સુંદર - રાજેન્દ્ર કૃષ્ણ  

જ઼્ગમગ જ઼ગમગ કરતા નિકલા ચાંદ પૂનમ કા પ્યારા - રિમ ઝિમ - કિશોર કુમાર - ખેમચંદ પ્રકાશ - ભરત વ્યાસ    

ખુશી કી આસ રહી ઔર દિલ કો ઔર ખુશી ન મિલી - સાવન આયા રે - ખાન મસ્તાના - ખેમચંદ પ્રકાશ - આરઝૂ લખનવી   

ચાહતે હો ગર.. આંખેં લડાના છોડ દો - ચિતળકર - સિપાહીયા - સી. રામચંદ્ર - રામમૂર્તિ ચતુર્વેદી   

હવે પછીના અંકમાં આપણે ૧૯૪૯નાં મુકેશનાં સૉલો ગીતો માણીશું.

૧૯૫૦નાં ગીતો : ચર્ચાની એરણે - યાદગાર યુગલ ગીતો (૫) : પુરુષ-પુરુષ અને સ્ત્રી-સ્ત્રી ગાયકોનાં યાદગાર યુગલ ગીતો

‘Best songs of 1950: And the winners are?ની ચર્ચામાં આપણે પુરુષ-સ્ત્રી યુગલ ગીતો સાંભળી ચૂક્યાં છીએ. આ વર્ષનાં ગીતોની એક ખાસિયત એ કહી શકાય કે પુરુષ + પુરુષ અને સ્ત્રી-સ્ત્રી યુગલ ગીતોની સંખ્યા નોંધપાત્ર કહી શકાય તેવાં પ્રમાણમાં રહી છે.

પુરુષ-પુરુષ ગાયકોનાં યાદગાર યુગલ ગીતો

અહીં રજૂ કરાયેલાં પુરુષ-પુરૂષ યુગલ ગીતો બે મિત્રોની નોંક ઝોંક,મજાક-મસ્તીની જ આસપાસ રચાયાં છે. જો કે ગીતોમાં ગાયકોની જોડીઓમાં અનોખાપણું જરૂર છે.

મુકેશ + જી એમ દુર્રાની - ઐસેમેં જો કોઈ છમ સે આ જાએ - હંસતે આંસૂ - શેવાન રીઝવી - ગુલામ મોહમ્મદ 

 મોહમ્મદ રફી + રાજા ગુલ - એક ચક્કર પાંઓમેં હૈ, એક ચક્કર સરમેં હૈ - શાદીકી રાત - સર્શાર સૈલાની - પંડિત ગોબિંદરામ

ચીતળકર + મોહમ્મદ રફી - કહનેવાલે સચ કહ ગયે હૈ - નિરાલા - પી એલ સંતોષી - સી રામચંદ્ર

ચીતળકર + મોહમ્મદ રફી - અરે કિસ્મતકા સિતારા ચમકા....સબ કુછ દેતા છપ્પડ ફાડકર દેતા - સંગીતા - પી એલ સંતોષી - સી રામચંદ્ર

સ્ત્રી-સ્ત્રી ગાયકોનાં યાદગાર યુગલ ગીતો

ગીતોની સંખ્યા અને વૈવિધ્યની દૃષ્ટિએ ૧૯૫૦નું વર્ષ સ્ત્રી-સ્ત્રી  યુગલ ગીતો માટે યાદગાર કહી શકાય, તો વળી કેટલાંક  ગીતો તો માત્ર આ ગીતોની કક્ષામાં જ નહીં, પણ બધાં જ પ્રકારનાં ગીતોમાં પણ અગ્રેસર બની રહે તેવાં પણ રહ્યાં છે.

શમશાદ બેગમ + લતા મંગેશકર -  કિસીકે દિલમેં રહના થા - બાબુલ - શકીલ બદાયુની - નૌશાદ

લતા મંગેશકર + શમશાદ બેગમ - કસકે કમર હોજા તૈયાર - સંગ્રામ - પી એલ સંતોષી - સી રામચંદ્ર  

[આડ વાત : ગીતને પર્દા પર સાવ નાનાં-સાં શશી કપૂર અને તબસ્સુમે ભજવ્યું છે.]

લતા મંગેશકર + ઉમા દેવી - ન જાને ક્યોં ગભરા રહી હો, નઝર કુછ બહકી - માંગ - પ્રકાશ - ગુલામ મોહમ્મદ 

લતા મંગેશકર, ગીતા રોય અને કોરસ - પનઘટ પર ન જૈયો ઘુંઘટ ઉતાર કે - રાજ મુકુટ - ભરત વ્યાસ - ગોબિંદરામ 

લતા મંગેશકર + અમીરબાઈ કર્ણાટકી - ગોરે ગોરે ઓ બાંકે છોરે - સમાધિ - રાજેન્દ્ર કૃષ્ણ - સી રામચંદ્ર 

લતા મંગેશકર + સરસ્વતી રાણે - જબ દિલકો સતાયે ગમ, છેડ સખી સરગમ - સરગમ - પી એલ સંતોષી - સી રામચંદ્ર

લતા મંગેશકર + સરસ્વતી રાણે - તિનક તિન તાની.. દો દિનકી જિંદગાની - સરગમ - પી એલ સંતોષી - સી રામચંદ્ર

લતા મંગેશકર + રાજ કુમારી - હમ આહ ભી કરતે હૈં - નઝરને લૂટ લિયા - વફા - હસરત જયપુરી - વિનોદ 

ગીતા રોય + મીના કપૂર - મૈને બાલમ સે - આધી રાત - રાજેન્દ્ર કૃષ્ણ - હંસરાજ બહલ 

ગીતા રોય + સુરૈયા - પ્રીતકા નાતા જોડનેવાલે - અફસર - નરેન્દ્ર શર્મા - એસ ડી બર્મન

ગીતા રોય + આશા ભોસલે - મૌસમ હૈ નમકીન સાંવરીયા , આ જા રે - બીવી - નઝીમ પાણીપતી - અઝીઝ હિન્દી 

ગીતા રોય + ઝોહરાબાઈ અંબાલેવાલી - એક તરફ જલ રહા દીપક….પ્રીત કા ગીત - શ્યામ બાબુ પાઠક 

મુબારક બેગમ + સુલોચના કદમ - શામ હુઈ ઔર દીપ જલે...આકાશ પે તારે નાચેંગે - બસેરા - સરદાર ઈલ્હમ - એમ એ રૌફ

[મુબારક બેગમ અને સુલોચના કદમની જોડીનું ગીત બહુ જ અસામાન્ય સંયોજન કહી શકાય, પણ આ ગીતની ઑડિયો કે વિડીયો લિંક મળી શકી નથી.]

રાજ કુમારી + લલિતા દેઉલકર - મોરા ભોલા સા બાલમા રે, નહી સમઝે હમારે ઈશારે - ખામોશ સિપાહી - ડી એન મધોક - હંસરાજ બહલ  

ક્રમશઃ ||  ૧૯૫૦નાં ગીતો : ચર્ચાની એરણે - યાદગાર યુગલ ગીતો (૬) : યાદગાર ત્રિપુટી અને ત્રિપુટી+ ગીતો