ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સનો બ્લૉગોત્સવ - નવેમ્બર ૨૦૧૫

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સના બ્લૉગોત્સવનાં નવેમ્બર ૨૦૧૫ સંસ્કરણમાં આપનું હાર્દિક સ્વાગત છે.

એપ્રિલ, ૨૦૧૫નાં સંસ્કરણમાં આપણે “Improving measures of measurement of process \ પ્રક્રિયાની માપણીનાં માપની સુધારણા” વિષે શોધખોળ કરી હતી. તેના અનુસંધાને મે ૨૦૧૫નાં સંસ્કરણમાં આપણે performance measures and metrics, જુન ૨૦૧૫માં આપણે ‘structuring for the process of improvement \ સુધારણાની પ્રકિયા માટેની માળખાંકીય વ્યવસ્થા', જુલાઇ ૨૦૧૫માં 'Deploying the Improvement Process /સુધારણા પ્રક્રિયાને વ્યવહારોપયોગીપણે તૈનાત કરવી’, ઑગસ્ટ, ૨૦૧૫નાં સંસ્કરણમાં આપણે ‘Implementing the Improvement Process \ પ્રક્રિયા સુધારણાનો અમલ કરવા માટેના જૂદા જૂદા અભિગમો અને પધ્ધતિઓ’ અને સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૫માં ‘Measuring the Improvement Process \ સતત સુધારણાની માપણી’ વિષે આપણી શોધખોળ આગળ ધપાવી. ઓક્ટોબર ૨૦૧૫માં આપ્ણે 'સંતુલિત સ્કૉરકાર્ડ \ Balanced Scorecard' નો પરિચય કર્યો.

સતત સુધારણાની આપણા બ્લૉગોત્સવમાં આપણે શરૂ કરેલી સફરનાં અંતિમ ચરણ તરીકે આ અંકમાં આપણે 'સતત સુધારણાને ટકાવી રાખવા / Sustaining Continuous Improvement’ વિષે વાત કરીશું.

How to Create and Sustain Successful Continuous Improvement Teams - રેની બૅસ્સૅટ - 'તંત્રવ્યવસ્થાને સતત સુધારતાં રહીને તાજી રાખવી. તેને સ્થગિત ન થવા દેવી. આપણા સ્પર્ધકો દરરોજ કંઈને કંઈ નવું કરતા જ રહેવાના છે. સતત થતા રહેતાં પરિવર્તનો તો હવે આપણાં જીવનની સામાન્ય તરાહ જ બની રહી છે.'.. માનવીને પ્રેરતાં પરિબળોને સમજવાથી સતત સુધારણાના કાર્યક્રમને સફળ શી રીતે રાખી શકાય તે અહીં ક્લિક કરવાથી જોઈ શકાશે.

Sustaining Continuous Improvement Initiatives - સિમૉન બૉડી - સામાન્ય રીતે સતત સુધારણાના કાર્યક્રમોની શરૂઆત ધમાકેદાર રીતે થતી હોય છે. પરંતુ તેનું મહત્ત્વ નજરે પડતું ન જણાય તો એ ઉત્સાહનો ઉભરો શમી જતો હોય છે. મહેનત ચાલુ રાખવી કે કેમ તેના પર પણ શંકા થવા લાગે છે. કાર્યક્રમની આવરદાને લંબાઈ બક્ષવા અને હંમેશાં રસપ્રદ બનાવી રાખવા માટે તેનાં વ્યવસ્થાપન બાબતે ખાસ્સું સજાગ રહેવું પડતું હોય છે. 'સારૂં કામ' આદર્યું, કે પુરૂં પાડ્યું, તેટલો સંતોષ પૂરતો નથી. તેનાથી થતા ફાયદાઓ બધાંને સમજાવા જોઇએ, તેની ગણતરીઓ મંડાતી રહેવી જોઈએ અને ફાયદાઓ નક્કર સ્વરૂપે દેખાવા-અનુભવવા પણ જોઈએ. પ્રગતિનો અહેવાલ અસરકારકરૂપે બધાં સુધી પહોંચતો રહેવો જોઈએ.

Sustaining a Continuous Improvement Culture in a World of Flux - એવું નથી કે આપણને પરિવર્તનનો ભય હોય છે કે જૂની રીતે જ કામ કરવું ગમતું હોય છે.ખરો ભય તો એ બંને વચ્ચેની, હવામાં ફંગોળતા બે ઝુલાઓમાંથી એકને છોડ્યા પછી બીજો હાથમાં ન આવે એ કોઇ જ પ્રકારના આધાર વિનાની ક્ષણોમાં હોય તેવી અવસ્થાનો છે.....સતત સુધારણા એ માત્ર સંસ્થાગત પ્રાથમિકતા ન બની રહેતાં વ્યૂહાત્મક આયોજનના જ ભાગ રૂપે આવરી લેવાવી જોઇએ. સતત સુધારણાના અમલ માટે સુવ્યવસ્થિત માળખું, માહિતીનિ પારદર્શક આપલે, દરેક હિતધારકનાં મંતવ્યોને ખરા અર્થમાં સાંભળવાં અને તેના પર ધ્યાન આપવું, દરેક વ્યક્તિને લાગુ પડતા ફાયદાઓ સમજાવવા અને સતત સુધારણા વિષેના અભિગમમાં સાતત્ય જાળવવું જેવી બાબતો સતત સુધારણા માટેનાં વાતાવરણને ટકાવી રાખવામાં અગત્યની ભૂમિકા ભજવે છે.

Visual Management Helps You Sustain Continuous Improvement - આપણી કામગીરીને કાર્યક્ષમ બનાવવા માટે બહુ જ જરૂરી છે કે તેની સાથે સંકળાયેલાં લોકો તેમાં શું ચાલી રહ્યું છે તેનાથી સારી પેઠે પરિચિત રહે ! એ માટે દરેક વિભાગનાં દરેક સ્તરનાં કર્મચારીઓ સુધી તેમને માટે મહત્ત્વની માહિતી પહોંચતી રહે અને સમજાતી રહે તે પણ એટલું જ મહત્ત્વનું બની રહે છે. માહિતીનું સચિત્ર વ્યવસ્થાપન એ પ્રક્રિયા નિયમનનું એવું ઘટક છે જે સતત સુધારણાને ટકાવી રાખવમાં અગત્યની ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

Creating and sustaining value: Building a culture of continuous improvement - Saleem Chattergoon, Shelley Darling, Rob Devitt, Wolf Klassen ટૉરન્ટો ઈસ્ટ જનરલ હૉસ્પિટલમાં કરાયેલ તબક્કાવાર અમલને વર્ણવે છે. એ ત્રણ તબક્કાઓ છેઃ #૧ - અમલ માટેની તૈયારીઓનો, #૨ ટીમ દ્વારા સંચાલિત માપણી વ્યવસ્થાપન અને # ૩ - રોજબરોજની વ્યવસ્થાઓનું તંત્ર અને અલગ અલગ સંબંધિત વિભાગોમાંથી ટીમ માટેનાં સભ્યોની પસંદગી. આ તબક્કાવાર અભિગમ વડે પરિયોજનાઓ વ્યક્તિગત સ્તરથી ઉપર ઊઠીને સંસ્કૃતિનાં સર્વાંગી પરિવર્તન શક્ય બની રહે છે.
Continuous Improvement through a Productive Culture - ઉત્પાદક કામોઢી સંસ્કૃતિનાં ઘડતર અને ટકાવી રાખવા માટે જે કેટલાંક સુચિત પગલાંઓની ચર્ચા થતી રહી છે તેમાંથી નીચે મુજબની બાબતો અસરકારક નીવડી શકે છે

૧. દરેક સ્તર પર ઉત્કૃષ્ટ નેતૃત્વ વિચારસરણી અને કાર્યપદ્ધતિના જ પ્રયોગ થતા રહે

• એકબીજા માટે વિશ્વાસ અને સન્માન
• વિચારસરણી અને કાર્યપદ્ધતિ વિષે પ્રતિબદ્ધતા અને સાતત્ય
• એકબીજા સાથેના વ્યવહારોમાં ધૈર્ય અને સમજ
• કથની અને કરણીમાં સુસંગતતા
• જ્યારે જ્યારે સંસાધનોની વહેંચણી કરવામાં આવે ત્યારે તેમાં ન્યાયિક અને ઔચિત્યનાં ધોરણો જ લાગુ કરાય
• ઉદ્દેશ્યો અને કારણો વિષેની સમજ પાડતા રહેવામાં આવતી રહે

૨. 'જે કહીએ તે જ કરીએ' વડે ઉદાહરણીય નેતૃત્વ પુરૂં પાડીએ

• વર્તણૂક આદર્શ બની રહે
• હંમેશાં મદદ, માર્ગદર્શન અને નવું શીખવવાનો અભિગમ

૩. પુરસ્કાર, વખાણ કે માન માટેના માર્ગદર્શક માપદંડો સુનિશ્ચિત હોય
૪. સારાં લોકો અને સહયોગીઓની પસંદગી કરી તેમની વર્તમાન અને ભાવિ ક્ષમતાને અનુરૂપ કામની તેમને સોંપણી
૫. માહિતી અને વિચારો માટે દ્વિતરફી મુક્ત આદાનપ્રદાન વ્યવસ્થા અપનાવીએ
૬. ટીમ સંચાલન માટે ટીમનાં સભ્યો સાથે સરળ વર્તન રાખીએ
૭. પોતાનાં અને સંસ્થાનાં મૂલ્યો, તેને અનુરૂપ વર્તણૂક અને સ્વીકૃત ધોરણો ઘડીએ અને સમજાવીએ - આ બાબત જે સંદેશ અપાય કે ટીમનાં દરેકનાં સભ્યનાં વર્તન થાય તેમાં સાતત્ય જળવાઈ રહે
૮. સંબંધોની ગુણવત્તા પર ખાસ ધ્યાન આપીએ - લોકોને માનવોચિત માન જરૂર આપીએ
૯. સભ્યોની શારીરીક તેમ જ લાગણીઓની સલામતી તેમ જ શ્રેય તરફ પણ વિશેષ ધ્યાન આપીએ - તેમના વિચારો, મંતવ્યો કે ચિંતાઓ સાંભળીએ અને જરૂર મુજબ તે અંગે પગલાં લઈએ
૧૦. લોકોને તેમની મહેનતનાં ફળ ભોગવવાની તકો મળતી રહે
૧૧. પરિવર્તનનાં બધાં પાસાં સમજવામાં લોકોને મદદરૂપ બનીએ જેથી પરિવર્તનની સંસ્થા પરની તેમજ વ્યક્તિગત અસરો સભ્યોને સમજાતી રહે
૧૨. એકબીજા સાથે સહકાર અને એકબીજાની સમસ્યા નિવારણની ભાવના વિકસાવીએ
૧૩. સ્થિરતા અને સાતત્ય કેળવીએ
૧૪. રચનાત્મકતા, અભિનવતા અને નવું શીખવાને પ્રોત્સાહન આપતાં રહીએ - આ માટે, સંસ્થાનાં, ટીમનાં અને લોકોનાં લાંબાગાળાનાં હિતોની મર્યાદામાં રહીને, નિયમોનાં પાલનમાં લવચીકતાની ભાવના પણ વિકસાવીએ અને તેમાં આવતા અંતરાયો દૂર કરતાં રહીએ
૧૫. પરિણામો માટે વ્યક્તિગત સ્તરે જવાબદારી નક્કી કરીએ
૧૬. ટીમનાં સભ્યોને તેમની કામગીરી વિષે સ્પષ્ટ પ્રતિભાવ આપતાં રહીએ
૧૭. સંસ્થાનાં તેમ જ ટીમનાં લાંબા ગાળાનાં ઉદ્દેશ્યો સાથે સભ્યોની વ્યક્તિગત ઓળખને સાંકળીને તેમનામાં માલિકીની ભાવના અને ટીમ વિષે ગર્વની ભાવના જગવીએ
૧૮. સભ્યોનાં નવાં કૌશલ્યોના વિકાસ માટે તેમજ નવા નવા વિષયો વિષે તેમનાં જ્ઞાન અને અનુભવોમાં વૃદ્ધિ થતી રહે તે માટેની તક આપતાં રહીએ.
૧૯. કારકીર્દીના વિકાસ માટેની તકો પણ મળતી રહે
૨૦. પડકારો તેમજ પડકારયુક્ત તક પણ મળતી રહે
૨૧. મહત્ત્વનાં પરિણામોની અસરોની તાત્કાલિક ધોરણે સમીક્ષા થાય અને તેને લગતી કાર્યવાહીમાં બીનજરૂરી ઢીલ ન થાય
૨૨. આપણા સમુદાય અને સમાજ સાથે સંપર્ક જાળવી રાખીએ.

Continuously improve your chances for project success: Whitepaper 3 || kpmg.com/nz ||

કોઈ પણ પરિયોજનાનાં અસરકારક સંચાલન માટે ત્રણ બાબતો મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે:

૧) બહુ પહેલથી જ કરાયેલ આયોજન અને વ્યવસ્થાઓ
૨) હિતધારકો સાથે પ્રત્યાયન અને પરિયોજના નિયમનનું સંઘટન , અને
૩) સતત સુધારણા

ત્રણ ભાગની આ શ્રેણીના આ ત્રીજા ભાગમાં કોઈ પણ મહત્ત્વની પરિયોજનામાટે મહત્ત્વનાં ઘટક સમાન 'સતત સુધારણા'ની અહીં વાર કરવામાં આવી છે……જ્યાં માહિતીનું આદાનપ્રદાન મુક્તપણે, અનેકવિધ માધ્યમોથી, બીનઔપચારિકપણે થતું હોય તેવું વાતાવરણ સતત સુધારણાને પ્રોત્સાહિત કરવા અને ટકાવી રાખવા માટે આવશ્યક છે.

From lean to lasting: Making operational improvements stick - 'હાર્ડવેર' તરીકે વધારે જાણીતાં ઑપરેશન્સ માટેનાં સાધનો અને એકદમ સમયસર ઉત્પાદન/just-in-time production જેવા અભિગમોનાં કારક્ષમતાની સુધારણાની તકની સતત શોધ કરતી અને તેને નિયામક મંડળ અને શૉપફ્લૉર સાથે સાંકળી શકે તેમજ તેન નક્કર પરિણામોમાં ફેરવી શકે તેવાં આંતરવૈયક્તિક કૌશલ્ય વિકસાવી શકે તેવાં નેતૃત્વના વિકાસ જેવી 'સૉફ્ટ' બાજૂઓ સાથે સંઘટન એ આ પરિસ્થિતિઓમાં જોવા મળતા વ્યાપક પડકાર છે.

Why do continuous improvement initiatives fail to sustain? - થોમસ લીસનર - ઈચ્છાશક્તિનો અભાવ, અણીના સમયે ટેકો, વરીષ્ઠ ટીમની પ્રતિબદ્ધતા અને દોરવણીનો અભાવ, યોગ્ય માપણી પદ્ધતિઓ કે કોષ્ટકોનું પસંદ ન થવું કે નિયમિત સમયે મૂલ્યાંકન થતાં રહેવુ અને યોગ્ય કે પૂરતાં સંસાધનોની ઉપલબ્ધિનો અભાવ એ સતત સુધારણા કાર્યક્રમો ટકી ન રહેવા માટેનાં બહુધા જોવા મળતાં પરિબળો છે.

જો કે એ તો નક્કી જ છે કે સતત સુધારણાનું મૂળ જોશ સથે ટકી રહેવું (કે ન ટકી રહેવું) એ દરેક કિસ્સાના સંજોગો મુજબ બદલતી રહેતી બાબત જરૂર કહી શકાય. એથી સમયની માંગ મુજબ તેમાં જરૂરી ફેરફારો થતા રહે, લોકોને એ કાર્યક્રમોની યથાર્થતા સમજાતી રહે અને વરિષ્ઠ સંચાલન મંડળથી લઈને દરેક સ્તર સુધી તેના માટે પ્રતિબદ્ધતા બની રહે તે વિષે તો કોઈ બેમત નથી જ.

હાલ પૂરતું, આ મહિનાથી સતત સુધારણા પરની આપણી ચર્ચાને વિરામ આપીશું. પણ સતત સુધારણાની સફરમાં સ્થાયી કે અસ્થાયી વિરામ માટે કોઈ અવકાશ નથી. તેથી સમયાંતરે કંઈ રસપ્રદ સામગ્રીની મુલાકાત તો લેતાં જ રહીશું.

અને હવે આપણે આપણા નિયમિત વિભાગો તરફ વળીએઃ
ASQ CEO, Bill Troy ASQ’s Influential Voice ચાર મહેમાન લેખોને રજૂ કરે છેઃ

A Day With the Future of Quality – અલજ્યુએલા, કોસ્ટા રિકાની સાન રફાઍલ દ પોઍસ ટેકનીકલ હાઈસ્કૂલની તેમની મુલાકાતવિષે વાત કરતાં ઍડવિન ગૅરૉ નોંધે છે કે The Quality and Productivity Technical કાર્યક્રમની શરૂઆત કુશળ ગુણવત્તા ટેકનિશિયનોની ખેંચ પડવાથી થયેલી. તેમની હાલની મુલાકાત દરમ્યાન ઍડવિન ગૅરૉની વિદ્યાર્થીઓની આકાંક્ષાઓ બાબતે વાત થઈ હતી.
Big Data and Quality Professionals – પૉનમુરુગરાજન ત્યાગરાજન - જ્યારે બહુ જ મોટી માત્રામાં આકડા (કે માહિતી) ઉપલ્બધ થતી હોય, તેની હેરફેર બહુ જ ઝડપથી થતી હોય, અનેક પ્રકારનાં વૈવિધ્યમાં હોય અને ગુણવત્તામાં પણ બહુ જ ફરક પડતો હોય ત્યારે વિશાળ માહિતી-સામગ્રી / Big data અસ્તિત્વમાં છે તેમ કહી શકાય. પરંપરાગત માહિતી-સામગ્રી તંત્રવ્યવસ્થા / database systems આટલી વિશાળ કક્ષાની સામગ્રીસાથે કાર્યક્ષમ રીતે કામ નથી પાર પાડી શકતી.
વિશાળ માહિતી-સામગ્રી આધારિત વિશ્લેષ્ણાત્મકવિદ્યા / Analytics સંસ્થાઓ માટે સુયોજિત તેમજ અસંરચિત માહિતી-સામગ્રી પર કામગીરી કરીને તેના વપરાશકારો માટે અર્થપૂર્ણ સમજણ પડે તેમ ગોઠવણી કરી આપે છે.
ગુણવત્તા વ્યાવસાયિકોમાટે વિશાળ માહિતી-સામગ્રી એ બહુ રસપ્રદ તકો પૂરી પાડી શકે છે. આ પરિયોજનાઓમાં ગુણવત્તા પ્રતિતીકરણનું મહત્ત્વ બહુ ઘણું હોય છે : સામગ્રીની સાફ સફાઈ આપમેળે થવી જોઈએ,અહેવાલો પણ સામગ્રી નોંધાય તે સાથે જ / Real-time basis બનતા રહે તે ગુણવત્તા પરિમાણો પર નજર કરતા રહેવા માટે મહત્ત્વનું બની રહે છે. એ પણ જોવાનું રહે છે કે Plan-Do-Check-Act, the 7 quality tools (Fishbone diagram, Check sheets, Control charts, Histogram, Pareto Charts, Scatter Diagrams, Flow Charts) જેવાં ગુણવત્તા માપણીનાં પરંપરાગત સાધનોને વિશાળ માહિતી-સામગ્રીને લગતા કાર્યક્રમોમાં શી રીતે અર્થપૂર્ણ અને અસરકારક રીતે કામે લગાડી શકાય.
Facing Cultural Barriers by Leaders to Strengthen a Culture of Quality - લ્યુસિઆના પૌલિસ - સંસ્થાની સંસ્કૃતિ સંચાલન મડળની વર્તણૂક પ્રમાણે ઢળે છે. એટલે જો અગ્રણીઓ સંસ્થાની સંસ્કૃતિમાં પરિવર્તન લાવવા માગતાં હોય તો તેમણે શરૂઆત પોતાનાં વર્તનનાં ઉદાહરણ વડે કરવી જોઈએ. આ માટે તેમણે આધ્યાત્મિક, બૌદ્ધિક, ભૌતિક અને ભાવનાશીલ એવી ચાર પ્રકારની સમજશક્તિ પર આધારીત પધ્ધતિસરનાં મૉડેલની જ મદદ લેવી જોઈએ.
Talking To the C-Suite About Quality - - ડૉ. સુરેશ ગૅટ્ટાલા - વરીષ્ઠ સંચાલન મંડળ સાથે ગુણવત્તા વિષે વાત કરવા માટે આ પાંચ મૂળ બાબતો પર ભાર મૂકે છે :

૧. લાંબા ગાળા અને ટુંકા ગાળાનું સંકલન
૨. માપણી પદ્ધતિઓની ભાષાThe Language of Metrics
3. ગુણવત્તાનું આર્થિક મહત્ત્વ
૪. સફળ કિસ્સાઓનું રસપ્રદ સ્વરૂપે નિરૂપણ
૫. "બૃહદ ગુણવત્તા" / “Big Q” અભિગમ

આ માસનું ASQ TV વૃતાંત છે : Quality in Pop Culture . વિશ્વ ગુણવત્તા માસ / World Quality Monthની ઉજવણીમાં સંમિલિત બની પૉપ સંસ્કૃતિમાં ગુણવત્તાની હાજરી જુઓ.ગુણવત્તા સમાજનાં દરેક પાસાંઓને સ્પર્શે છે. એટલે મનોરંજનના મુખ્ય પ્રવાહમાં તે જોવા મળે તેમાં કોઈ આશ્વર્ય નથી - પછી ભલેને ગુણવત્તાનાં સંકુલ સાધનો અને પદ્ધતિઓ પર તેમાં કટાક્ષ હોય કે આપણી જિંદગી સુધારવામાં તેની ભૂમિકા વિષે પરોક્ષ સંદર્ભ હોય.

આ મહિનાના ASQ’s Influential Voice છે – ASQના CEO Bill Troy.

એક નિયમિત વિભાગ તરીકે બિલ ટ્રૉયના બ્લૉગ View From the Qપરના લેખોના નિયમિત મુલાકાતી રહ્યાં છીએ.
View from Qની આપણી પહેલી મુલાકાત સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૩માં હતી. તે સમયે આ બ્લૉગ ASQના CEO, Paul Borawskiનાં માર્ગદર્શન હેઠળ ચાલતો હતો.

હાલ પુરતું, આપણે ASQ Influential Voicesની યાદી પૂરી કરી ચૂક્યાં છીએ. ભવિષ્યમાં જો કોઈ નવાં સભ્યનો ઉમેરો થશે તો આપણે એ સમયે તે સભ્યની ઓળખ કરતાં રહીશું. જાન્યુઆરી ૨૦૧૬થી આપણે ASQ Influential Voicesના સભ્યોના બ્લૉગ પર પ્રસિદ્ધ થતા લેખોની મુલાકાત લેવા માટે કોઈ નવી પદ્ધતિ વિચારીશું.
સુધારણાની સફરમાં આપણે જે નવી કેડીને અનુસરવાનું શરૂ કરેલ છે તેને હજૂ વધારે અથપૂર્ણ કરવા માટે આપનાં સૂચનો અને ટિપ્પ્ણીઓ આવકાર્ય છે.

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સનો બ્લૉગોત્સવ - સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સના બ્લૉગોત્સવનાં સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ સંસ્કરણમાં આપનું હાર્દિક સ્વાગત છે.

એપ્રિલ, ૨૦૧૫નાં સંસ્કરણમાં આપણે “Improving measures of measurement of process \ પ્રક્રિયાની માપણીનાં માપની સુધારણા” વિષે શોધખોળ કરી હતી. તેના અનુસંધાને મે ૨૦૧૫નાં સંસ્કરણમાં આપણે performance measures and metrics વિષે આપણી શોધખોળ આગળ ધપાવી. તે પછી જુન ૨૦૧૫માં આપણે ‘structuring for the process of improvement \ સુધારણાની પ્રકિયા માટેની માળખાંકીય વ્યવસ્થા' વિષે પ્રાથમિક માહિતીની તપાસ કરી. જુલાઇ ૨૦૧૫માં આપણી તપાસમાં હવે પછીનાં પગલાં રૂપે આપણે 'Deploying the Improvement Process /સુધારણા પ્રક્રિયાને વ્યવહારોપયોગીપણે તૈનાત કરવી’ વિષે શોધખોળ કરી. ઑગસ્ટ, ૨૦૧૫નાં સંસ્કરણમાં આપણે Implementing the Improvement Process \ પ્રક્રિયા સુધારણાનો અમલ કરવા માટેના જૂદા જૂદા અભિગમો અને પધ્ધતિઓની વાત કરી.

આ મહિને આપણે Measuring the Improvement Process \ સતત સુધારણાની માપણી વિષે વાત કરીશું. How to Improve Manufacturing Productivity - તારા દુગ્ગન, ડીમાન્ડ મીડિયા

ઉત્પાદકતામાં સુધાર લાવવા માટે માહિતી એકઠી કરી, તેનું વિશ્લેષણ એવી રીતે કરાવું જોઈએ કે તે અસરકારક નિર્ણયમાં પરિણમે. કામગીરીની ઉત્કૃષ્ટતાની સફળતા મેળવવા માટે સંસ્થાના જૂદા જૂદા વિભાગો પોતપોતાની માહિતી એક બીજાં સાથે વહેંચે અને એકસૂત્ર થઈને તેનું અર્થઘટન કરે તે મહત્ત્વનું બની રહે છે.

પહેલું પગલું - ઉત્પાદન પ્રક્રિયાના કામના પ્રવાહને સ્પષ્ટપણે સમજીએ. આ તબક્કે ઉત્પાદનમાટે જરૂરી લોકો, પ્રક્રિયાઓ અને ટેક્નોલોજી વિષેની જરૂરિયાત અને તેમની ભૂમિકા સમજવા ઉપરાંત સમગ્ર સંસ્થામાં શું સંસાધનો જોઇશે, કયા પ્રકારે પ્રત્યયન કરાય છે અને કરાવું જોઈએ તેમ જ જૂદા જૂદા વિભાગો કઈ કાર્યપદ્ધતિથી કામ કરી રહ્યા છે તે પણ સ્પષ્ટ હોય તે પણ જરૂરી છે.

બીજું પગલું - નાણાંકીય અને ગ્રાહક સંતોષ સંબંધી માહિતી આવરી લેતા અહેવાલો પર નજર રાખીએ. પ્રોજેક્ટ વ્યવસ્થાપકો સાથે એક જ કક્ષાની, સર્વગ્રાહી, માહિતી વહેંચવામાં આવે તે વિષે ખાસ ધ્યાન આપીએ, જેથી તેઓ ઉત્પાદન સુધારણાની યોજનાઓ ઘડી શકે, બધાં જ કામ માટે જરૂરી સંસાધનો પૂરાં પાડી શકે, ખર્ચ અને કામના અંદાજો મુજબ કામ કરી શકે અને પ્રોજેક્ટ તેના નિયત ઉદ્દેશ્ય મુજબ આગળ ધપી રહ્યો છે કે કેમ તે નક્કી કરી શકે. પ્રોજેક્ટને લગતી કાર્યપધ્ધતિઓનાં સર્વસામાન્ય ગોરણો પ્રસ્થાપિત કરી કે જેથી વ્યવસ્થાપકો કામગીરીની અને પરિવર્તનોની સમીક્ષા સાતત્યપૂર્ણ રીતે કરતા રહી શકે.

ત્રીજું પગલું - બહુ જ સુનિશ્ચિત માહિતીસંગ્રહમાંના આધાર પર, યોગ્ય નાણાંકીય, ગ્રાહકને લગતાં, પ્રક્રિયાઓને લગતાં અને લોકોને લગતાં માપ સાથેનું સંતુલિત સ્કોરકાર્ડનું ઘડતર કરીએ. પ્રક્રિયા સુધારણાનો અમલ જેમ જેમ આગળ વધતો જાય તેમ તેમ આ માપમાં જે ફેર્ફારો કરવા પડે તેની પર પણ નજર રાખીએ અને જ્યાં પણ વરિષ્ઠ સંચાલન મંડળની જરૂર જણાય ત્યાં સવેળા તેમને સાંકળી લઈએ.

ચોથું પગલું - પ્રક્રિયા સુધારણા પ્રોજેક્ટ્સમાંથી ઉદ્‍ભવતી માહિતી પર નજર રાખીએ જેથી જે કંઇ સુધારાઓ શકય બને તે સમગ્ર સંસ્થામાં લાગુ પડી શક્યા છે તે સુનિશ્ચિત કરી શકાય. સુધારાઓના ફાયદા અને તેની પાછળ થયેલાં ખર્ચની પણ સમીક્ષા કરતાં રહીએ.

LEAN SIX SIGMA METRICS: HOW TO MEASURE IMPROVEMENTS WITHIN A PROCESS – જૂદા જૂદા સમયે, ખર્ચ કે પ્રક્રિયાની જટિલતા અને સંસ્થાકીય દૃષ્ટિકોણના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાનાં પરિણામો માપવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતાં કોષ્ટકો લીન સિક્ષ સીગ્મા પ્રોજેક્ટ્સમાં સુધારણાની તકો નજર સામે લાવી મૂકવાની સાથે સાથે સમય સાથે થતાં પરિવર્તનો પર નજર રાખવામાં પણ કામ આઅવે છે.
Using ROI to Measure the Results of BPI Initiatives - પ્રક્રિયા સુધારણાની પહેલ હવે કોઈ પણ કદની કે કોઈ પણ ક્ષેત્રમાં કામ કરતી સંસ્થાઓમાં કેન્દ્રવ્ર્તી સ્થાન મેળવતી થઈ છે. તેનાં પરિણામો નાણાંકીય ફાયદાઓમાં પણ જોવા મળે તે વિષે સંચાલકોનો પણ રસ વધતો જાય છે.
Measuring improvement

• થોડું થોડું, વધારે વાર માપવું જોઇએ: સુધારણા માટેની માપણી માટે આંકડાઓના બહુ મોટા સ્ત્રોત જરૂરી નથી.ખરેખર તો કોઈ એક મહત્ત્વનાં માપથી જ શરૂઆત કરવી એ વધારે ઉચિત છે, અને પછીથી જરૂર મુજબ વધારાં માપ ઉમેરતાં જવાં જોઇએ. શરૂઆતથી જ બહુ બધાં માપની માપણી શરૂ કરવાના ઉત્સાહમાં ઘણી વાર મહત્ત્વની , પણ બહુ જ ઝીણી ઘટના ધ્યાન બહાર રહી જવાની શક્યતા રહે છે.
• પાયાની રેખાની માહિતી જો અસરકારક રીતે પસંદ નહીં થઈ હોય તો કઇ હદ સુધી સુધારો થઇ શક્યો છે તે જ કદાચ ખબર ન પડે.
• કોઈ પણ પ્રોજેક્ટમાં આપાણ એજ માપ પસંદ કરીએ તે સૌથી મહત્વનાં હીતધારકની જરૂરિયાતની પ્રાથમિકતાના સંદર્ભમાં નક્કી થયેલ હોય તે મહત્ત્વનું છે. સુધારણા પ્રક્રિયાની સફળતા એના મૂળ ઉદ્દેશ્યોની સિદ્ધિમાં જ રહેલ છે.
• સુધારણા માટેની માહિતી અને સંશોધન માટેની માહિતીમાં ફરક છે. સુધારણા માટેની માહિતી કદાચ ઓછી ચોક્કસ હશે પણ તે રોજબરોજની પરિસ્થિતિને પ્રતિબિંબીત કરે છે. ઘણી વાર બધી માહિતીને બદલે ઉચિત નમૂના જેટલી લીધેલી માહિતી પણ પૂરતી થઈ પડે. સુધારણા માટેની માપણીમાં તો ઝડપથી નિર્ણય પર પહોંચવામાં તે વધારે ઉપયોગી પણ નીવડી શકે છે.PDSA cyclesમાં તો નાના પાયે મળતા પ્રતિભાવ આપણા પ્રયત્નોની અસર જાણવા માટે પૂરતા બની રહી શકે છે.
• સુયોજિત ડેશબૉર્ડ વડે પ્રગતિ પર નજર રાખવી જોઇએ. પ્રક્રિયા, પરિણામો અને આમને સામને અસર કરતાં માપ જેવાં મહત્ત્વનાં માપ ડેશબોર્ડ પર જરૂરથી આવરી લેવાયેલાં હોવં જોઈએ. ઉદ્દેશ્ય શું છે, ક્યારે ક્યારે શું સિદ્ધ કરવાનું છે, પ્રગતિ વિષેની ગણતરી કયા હિસાબે કરવાની છે, કઈ બાબતની શી શી માહિતિ ક્યાં ક્યાંથી મળશે જેવી બાબતો પણ સ્પષ્ટ હોવી જોઈએ. હકીકતે તો પ્રક્રિયા સુધારણા માટેનાં માપ નક્કી કરતી વખતે જ આ બાબતો સ્પષ્ટ કરી લેવાઈ હોય તે જરૂરી છે. (See PFCC sample measurement dashboard).
• જે જે ફેરફારો કરાઈ રહ્યા છે તેની સાથે માપનો સંબંધ સીધો જ હોવો જોઈએ.
• આ કામમાં Driver diagrams મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે. તેના વડે જે અગત્યનું છે તે સુનિશ્ચિત તો કરી જ શકાય છે અને સાથે સાથે તેનાં ચાલક બળ સ્વરૂપ માપ પણ નક્કી કરી શકાય છે.
• આપણે જે સિદ્ધ કરવાનું નક્કી કર્યું છે તે વિષે પણ આપણું આયોજન સ્પષ્ટ હોવું જોઈએ, જેમકે જે હિતધારકના અનુભવોમાં સુધારણા વિષે વિચારીએ છીએ તે આ ફેરફારથી શી રીતે સિદ્ધ થશે, એ માટે કઈ કઈ બાબતોને પ્રાધાન્ય આપવું જોઇએ, વગેરે.
• ગુણવત્તા સુધારણા માટેની સંસ્થામાં ઉપલ્બધ સર્વ નિષ્ણાત વ્યક્તિઓની અને સંબંધિત અન્ય અનુભવોની સેવાઓ જરૂરથી ઉપયોગમાં લેવી જોઈએ. 'રન ચાર્ટ' જેવી ટેકનીક્સ પ્રગતિનું તાદૃશ્ય ચિત્ર રજૂ કરવામાં મદદરૂપ બની શકે(see PFCC further reading). સહુથી મહત્ત્વની બાબત તો એ છે કે માપણીનો હેતુ આપણા ઉદ્દેશ્યોની સિદ્ધિ છે, એટલે માહિતી બીજાંને કરવાની રજૂઆતમાં વટ પાડે તેના કરતાં આપણને ખરેખર ઉપયોગી હોય તે વધારે જરૂરી છે.

How Do You Measure Process Improvement?

તબકક્કાવાર રજૂઆતનાં પરિપક્વતા સ્તર

Measurement of Process Improvementએ Practical Software and Systems Measurement (PSM) સમુદાયનું 'પેપર' છે જેમાં પ્રક્રિયા સુધારણા માટેના ક્ષેત્રો, પ્રક્રિયાનાં મૂલ્યની માપણી, સુધારણા, પ્રક્રિયા સુધારણા માટેની તૈયારીની માપણી, પ્રક્રિયા સુધારણાની પરગતિની માપણી જેવા વિષયો આવરી લેવાયા છે.
Three Ways For Measuring Continuous Improvement Successમાં માર્ક રૂબી સતત સુધારણાની સફળતામાં માપણીનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂકવા માટે માપણી માટેના ત્રણ દૃષ્ટિકોણ રજૂ કરે છે :

# ૧ નાણાંકીય પરિણામો આધારિત માપ

# ૨ માપણી કરવા માટે વાપરેલ સાધનો પર આધારિત માપ

# ૩ હિતધારકના દૃષ્ટિકોણ પર આધારિત માપ

How to Measure Continuous Improvement - એમિલ હેસ્કી

૧. પ્રગતિ નક્કી કરવા માટે નક્કર માપ શોધી કાઢો.

૨. શરૂઆતમાં નક્કી કરેલ લક્ષ્યના સાપેક્ષ સંદર્ભમાં માહિતીની સમીક્ષા કરો.

૩. પરિયોજના અમલમાં હોય તે સમયે પણ સુધારણાની માપણી માટેનાં માપદંડ નક્કી કરવા માટે તૈયાર રહો.

૪. નાની મોટી અસફળતાઓ માટે તૈયારી રાખો.

સાંસ્કૃતિક પરિવર્તન : સંસ્કૃતિક પરિબળોની માપણી અને સુધારણા વડે વ્યાપાર-ઉદ્યોગનાં મહત્ત્વનાં પરિણામો સિદ્ધ કરવાં \Cultural Transformation: Measuring and improving the culture to achieve significant business results - ચાર્લ્સ ઔબ્રે - સંસ્કૃતિની વ્યાખ્યા આ મૂલ્યોના સંદર્ભમાં કરાયેલ છે: માહિતી અને કોષ્ટકોની મદદથી સંચાલન કરવું, કર્મચારીઓને સક્ષમ બનાવવાં, ટીમવર્ક, એકબીજાં માટે માન અને નીતિમત્તાપૂર્ણ વર્તણૂક, માર્ગદર્શન અને પ્રશિક્ષણ વડે ફરક પાડવો અને ગ્રાહકની અપેક્ષા(ઓ)ને અતિક્રમતાં રહેવું.

  સંસ્કૃતિમાં સુધારણા માટેની માપણીની મોજણીમાં આ દરેક પરિબળોને આવરી લેવાયાં હતાં.
‘Measuring continuous improvement: sustainability at Sibelco Benelux’માં કામગીરી દરમ્યાન પર્યાવરણની સતત જાળવણીની સુધારણાની માપણીની ચર્ચા રજૂ કરાઈ છે.
Measuring Asset Performance for Continuous Improvement - સાત મિનિટ અને નવ સેકંડના આ વિડીયોમાં લાઈફ સાયકલ એન્જિનીયરીંગના માર્ક પૉલૅન્ડ જોખમ-આધારિત અસ્કયામત પ્રબંધન મૉડેલના માપણીના તબક્કાને સમજાવે છે. અહીં કોષ્ટકો, પ્રક્રિયા પરિમાણો અને કામગીરીનાં મુખ્ય સૂચકો (KPIs) તેમ જ માહિતીનાં યથોચિત અર્થઘટન અને જરૂરી corrective પગલાં શી રીતે લેવાં તેની પણ સમજણ મળી રહે છે.
Measuring Continuous Improvement In Engineering Education Programs: A Graphical Approach – The Pitt-SW Analysis પધ્ધતિ સ્પર્ધાત્મક વ્યૂહરચનાનાના સિદ્ધાંત SWOT (strength, weakness, opportunities and threats)પરથી બનાવાયેલ છે. તેના માહિતી એકઠી કરવી, માહિતીને એકત્ર કરવી, પ્રમાણની રજૂઆત કરવી અને સબળી અને નબળી બાજૂઓ Strengths and Weakness (SW)ના કોઠાનું ઘડતર એવા ચાર તબક્કાઓ છે. અહીં કાર્યપદ્ધતિમાં જરૂરી સંવેદના જળવાઈ રહે તે પ્રકારના નિયમોનું અનુસરણ થાય તે મહત્ત્વનું છે. SW કોઠાનાં પરિણામોને સચિત્રપણે રજૂ કરી શકાય.

આપણે અહીં જે લેખોના સંદર્ભ દર્શાવ્યા છે તે આજના વિષય માટે નમૂના માત્ર બરાબર જ કહી શકાય.

સતત સુધારણાની માપણી માટે જૂદા જૂદા સમયે જૂદા જૂદા સંજોગ મુજબ અલગ અલગ લોકો પોતપોતાને જે અનુકૂળ આવે તેવી વિવિધ પદ્ધતિઓ અપનાવતાં રહ્યાં છે. આ સ્તરની વિવિધતાને સમગ્રતયા આપણા બ્લૉગોત્સવના એક હપ્તામાં આવરી લેવાનું શક્ય નથી. તેથી આપણે 'સતત સુધારણા'ની આ સફરને હવે પછીના હપ્તાઓમાં આગળ વધારીશું.

અને હવે આપણે આપણા નિયમિત વિભાગો તરફ વળીએઃ

ASQ CEO, Bill Troy ASQ’s Influential Voice દ્વારા આ મહિને ત્રણ મહેમાન લેખ રજૂ કરાયા છે. દરેક લેખ પોતાની રીતે બહુ જ વિચારપ્રેરક છે, અને સમગ્રપણે વાંચવાલાયક છે, એટલે આપણે અહીં એ લેખોની માત્ર લિંક જ આપી છે.

• What Does “Made In…” Mean To You?
• Does Mission Matter?
• How Does Knowledge Management Complement Quality?

ગયે મહિને ચર્ચા માટે લેવાયેલ જૅમ્સ લૉથરના લેખ - Creating a Performance Culture: What Not To Do -પરની ASQ બ્લૉગર્સ દ્વારા કરાયેલી વિશદ ચર્ચાને Julia McIntosh, ASQ communications ‘August Roundup: Creating a Performance Culture: What Not To Do’ માં રજૂ કરે છે.

આ માસનાં ASQ TV વૃતાંત છે :

•  Five Whys for the Birdsમાં વૉશીંગ્ટન, ડી.સી.માં આવેલ જેફરસન મેમોરિયલ્ની કથળતી જતી સ્થિતિને five whys technique વડે કેમ કરીને પાછી વાળી શકાઇ તેની રજૂઆત છે.ઘણાં ગુણવત્તા વર્તુળોમાં આ વાત કદાચ બહુ ચર્ચિત થવાને કારણે પૌરાણિક કાળની લાગે, પણ મૂળભૂત કારણ શોધવા માટેનાં પૃથ્થકરણ \ root cause analysis (RCA) માટે the five whys techniqueનું મહત્ત્વ સમજવા માટે બહુ સરસ ઉદાહરણ છે.
• Taking a deeper dive into root cause analysis - મૂળભૂત કારણ શોધવા માટેનાં પૃથ્થકરણનો ઉપયોગ લગભગ કોઈ પણ પ્રકારની પરિસ્થિતિમાં સમસ્યાનાં તળ સુધી પહોંચવામાં મદદરૂપ બને છે. અહીં આ ટેકનીકની કેટલીક માર્મિક બાજૂઓની વાત કરવાની સાથે તેનો સફળતાપૂર્વક ઉપયોગ કેમ કરવો તે પણ કહેવાયું છે. આ વૃતાંતમાં • મૂળભૂત કારણ શોધવા માટેનાં પૃથ્થકરણ ને ક્યાં સુધી ખેંચી શકાય • 5 WHYs techniqueનાં ઉદાહરણનો QP લેખ • કથળતાં જતાં મકાનની હાલતનું મૂળ ભૂત કારણ જાણવા માટે "Flip the Switch" ટેકનીકનો પ્રયોગ • મૂળભૂત કારણ શોધવા માટેનાં પૃથ્થકરણમાં વૈજ્ઞાનિક અભિગમને શી રીતે આવરી લેવો - ની ચર્ચા આવરી લેવાઈ છે. Matthew Barsalouનો પૂરો વાર્તાલાપ પણ જરૂરથી જોજો.
• Taking the Scientific Method Approach to Root Cause Analysis - સામાન્યતઃ આપણે માની જ લઈએ છીએ કે મૂળભૂત કારણ શોધવા માટેનાં પૃથ્થકરણને ચકાસવા માટે માત્ર અવલોકનો કે અનુભવો જ કામ આવે, કોઈ સિદ્ધાંત નહીં. 'વાસ્તવીક જગત'ની સંસ્થાઓમાં મૂળભૂત કારણ શોધવા માટેનાં પૃથ્થકરણને સિદ્ધાંતની કક્ષાએ પહોંચવાની તક એટલે નથી મળતી કે લોકોને જવાબ ખોળી કાઢવાની ઉતાવળ હોય છે. પરંતુ લેખક અને ગુણવત્તા નિષ્ણાત Matthew Barsalouનું કહેવું છે કે મૂળભૂત કારણ શોધવા માટેનાં પૃથ્થકરણમાટે વૈજ્ઞાનિક અભિગમ પણ બહુ કામનો થઈ જ શકે છે.
• Standards and Auditing - જોખમને કેમ ખોળી કાઢવું, તેનું વર્ગીકરણ કેમ કરવું અને પછી તે માટે શું પગલાં લેવાં જેવાં કૌશલ્ય 9001:2015માટે તૈયાર થતી દરેક સંસ્થા માટે ખાસ મહત્ત્વનું બની રહેશે. આ વિષયની સમજ આજનાં વૃતાંતમાં અપાયેલ છે. તે ઉપરાંત સ્થળ પર ગયા સિવાય ઑડીટ કેમ કરવું તેની પણ સમજણ અપાઈ છે. એ અંગેનો વેબીનાર અહીં જોઈ શકાશે.
• Auditing, Risk, and ATM - જોખમનાં કેટલોગ અને ATM(Accept-Transfer-Mitigate) પદ્ધતિ વડે જોખમ ખોળી કાઢવા અને તેની અસર ઘટાડવા માટેની ટિપ્સ અને ટેકનીક્સની સમજણ ડેન્નિસ આર્ટર આપે છે.

આ મહિનાના ASQ’s Influential Voice છે – પ્રેમ રંગનાથ.

પ્રેમ રંગનાથ વરિષ્ઠ નિયામક અને Quintiles Inc.માં આઈટી ડીલીવરી એક્ષસેલન્સ અને રીસ્ક અસ્યૉરન્સના વડા છે. તે ઉપરાંત તેઓ ASQના વરિષ્ઠ સભ્ય પણ છે. ગુણવત્તાને જરૂરી અને મહત્ત્વની વર્તણૂક તરીકે અપનાવવામાટે તેઓને અલગ અલગ ટીમ સાથે કામ કરવું ગમે છે.K-12માં બધા જ આપસી વ્યવહારોમાં અને નિર્ણયોમાં શરૂઆતથી જ ગુણવત્તા વિચારસરણી અને પધ્ધતિઓ લાગુ કરવા માટે તેઓ ખાસ રસ લે છે. મિલ્વૉકીની માર્ક઼ૅટ યુનિવર્સિટીમાં તેઓ સૉફટવેર ગુણવત્તા અને પ્રોડક્ટ મૅનેજમૅન્ટ પર સ્નાતક કક્ષાના વર્ગો ભણાવે છે. તેમના બ્લૉગ - The Art of Quality -ની ટેગલાઈન છે : વ્યવસાયિકો અને વિદ્યાર્થીઓને કળા માટે અભિરૂચિ કેળવવા માટેની પ્રેરણા મળે તેવા વિચારો અને અનુભવો.

સુધારણાની સફરમાં આપણે જે નવી કેડીને અનુસરવાનું શરૂ કરેલ છે તેને હજૂ વધારે અથપૂર્ણ કરવા માટે આપનાં સૂચનો અને ટિપ્પ્ણીઓ આવકાર્ય છે.
 

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સનો બ્લૉગોત્સવ - ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સના બ્લૉગોત્સવનાં ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ સંસ્કરણમાં આપનું હાર્દિક સ્વાગત છે.

આ મહિનાનાં આપણા બ્લૉગોત્સવનાં આ સંસ્કરણ માટે 'સુધારણા' વિષય વિષેની શોધખોળ કરતાં કરતાં ઇન્સ્ટિટ્યુટ ફૉર હેલ્થકૅર ઈમ્પ્રુવમેન્ટની બ્લૉગ સાઈટ ધ્યાન પર આવી ગઇ. તેનું દીર્ઘદર્શન કથન "વિશ્વભરમાં આરોગ્ય અને આરોગ્યસંભાળ સુધારણા'ને પ્રાધાન્ય આપે છે. આ સાઈટ પરની ઘણી રસપ્રદ સામગ્રી પૈકી તેના 'રીસોર્સીસ' વિભાગ પર આપણે આજે વધારે ધ્યાન આપીશું. આ વિભાગમાં 'સાધનો, પરિવર્તનના આઈડિયા, સુધારણા માપણી માટેના માપદંડ, IHI શ્વેત પત્રો, દૃશ્ય અને શ્રાવ્ય ક્લિપ્સ, સુધારણા કહાનીઓ અને એવી અનેકવિધ સામગ્રી રજૂ કરાઇ છે.

'સુધારણા માટેનાં મૉડેલ' વડે સુધારણાને લગતી પ્રવૃત્તિઓને IHI દિશા આપે છે. Associates in Process Improvement દ્વારા વિકસાવાયેલ The Model for Improvement એ સુધારણાને પ્રવેગ બક્ષવા માટે બહુ સરળ, પણ ખાસું પ્રભાવશાળી સાધન છે. આ મૉડેલ સંસ્થાઓનાં પોતાનાં પરિવર્તન મૉડેલના વિકલ્પ તરીકે નથી રજૂ કરાયેલ, તેનો આશય તો સુધારણાનાં શરૂ કરાયેલ પરિવર્તનને પ્રવેગ આપવાનો છે. Model for Improvement અને નાના પાયા પર પરિવર્તનોની ચકાસણી કરવા માટેની મૂળભૂત બાબતો વિષે જાણવા માટે, Plan-Do-Study-Act (PDSA) cyclesની પણ મદદ લઇ શકીએ છીએ:

• Introduction
• Forming the Team
• Setting Aims
• Establishing Measures
• Selecting Changes
• Testing Changes
• Implementing Changes
• Spreading Changes

આપણે અહીં મૂકાયેલ કેટલાક વિડિયો પર પણ નજર કરીશું:

• ડૉ. માઇક ઈવાન્સ - વિડિયો - An Illustrated Look at Quality Improvement in Health Care

આ વિડિયોમાં ડૉ. ઈવાન્સ 'ગુણવત્તા સુધારણા સાથે આપણે શી લેવાદેવા?' એવા સીધા સવાલથી કરે છે. ગુણવત્તા સુધારકોના 'માઉંટ રશમૉર' સહીત ગુણવત્તા સુધારણાના સંક્ષિપ્ત ઇતિહાસથી શરૂ કરીને સીસ્ટમ ડિઝાઈન, અને 'આવતા મંગળવાર સુધી શું કરી શકાય?'ના જાણીતા પડકારને તેમણે ૯ મિનિટથી પણ ઓછા સમયમાં આવરી લીધેલ છે !

• Deming's System of Profound Knowledge (Part 1) અને (Part 2)

કામગીરી સુધારણાના IHI ખાતેના નિયામક, રોબર્ટ લ્લૉઈડ તેમનાં વિશ્વાસુ સફેદ પાટીયાં ની મદદથી સુધારણાનાં વિજ્ઞાનની છણાવટ કરે છે. આ બંને ટુંકા વિડિયોમાં તેમણે ડેમિંગની System of Profound Knowledgeથી લઇને PDSA cycle અને run charts સુધીના વિષય આવરી લીધા છે.

• The Model for Improvement (Part 1) અને (Part 2)

The Model for Improvementને વિકસાવવાનું શ્રેય Associates in Process Improvementને ફાળે જાય છે.

આ મહિને બીજા ભાગમાં આપણે Influential Voices Blogroll Alumniના બ્લૉગ, NDCBlogger,ની મુલાકાત કરીશું. આ બ્લૉગનાં લેખિકા,ડેબૉરાહ મૅકીન, The Team-Building Tool Kit શ્રેણીનાં પણ લેખિકા તેમજ New Directions Consultingનાં સ્થાપક છે. ઉત્પાદન ગુણવત્તા અને સંસ્થાકીય ઉત્કૃષ્ટતા તેમના અનુભવોની પશ્ચાદભૂમિકામાં રહેલ છે.

તેમના બ્લૉગમાં ડોકીયું કરવા માટે આપણે બે પૉસ્ટ પસંદ કરેલ છે:

- A Manufacturing Floor Operator’s Experience with High Performance Teams and What It’s Meant To Him - મેથ્યુ હૅર્રીંગ્ટન

યુટ્યુબ પર આ વિડિયો જોવા જતાં ઉચ્ચ કામગીરી કરતી ટીમના વિષય પર બે બીજા વિડિયોમાં પણ રસ પડ્યો:

• TEDxBelfast - Ken Thompson - The Habits of High Performing Teams
• How to Build and Lead High Performance Teams – Dave Grundy

- Why Change When Things Have Been Successful in the Past?

“આપણે કંઈક ભૂલ કરી રહ્યાં છીએ માટે ટીમની પરિકલ્પનામાં આપણે ફેરફાર નથી કરી રહ્યાં.હકીકતે તો અત્યાર સુધી આપણે જે કામ કર્યું છે તેના પરિણામ સ્વરૂપ જ આપણી સફળતાઓ રહી છે.આપણે આપણાં ક્ષેત્રમાં અગ્રણી સ્થાન ભોગવીએ છીએ.આપણે એ સ્થાન જાળવી રાખવા પણ માગીએ જ છીએ, અને એટલે જ કામ કરવાની આપણી પધ્ધતિમાં સુધારણા લાવવા માટે પરિવર્તન જરૂરી બની રહે છે.”

અને હવે આપણે આપણા નિયમિત વિભાગો તરફ વળીએઃ

ASQ CEO, Bill Troy ભારત, મેક્ષિકો અને ચીન ઑફિસ તેમજ બ્રાઝીલ , ક્વાલીનાં પ્રતિનિધિઓની વડાં મથકની મુલાકાતના સંદર્ભમાં ,“ Why Should Quality “Go Global”?વિષે ચર્ચાનો દોર ઉપાડી લે છે.

તે ઉપરાંત બિલ ટ્રોયને ૨૦૧૩ના જુરાન પદકવિજેતા, અમેરિકાના પૂર્વ ટ્રેઝરી સેક્રેટરી અને અગ્રણી ગુણવતા વિચારક પૌલ ઑ'નીલને મળવાનું થયું. પૌલ ઑ'નીલ ૧૯૮૭થી ૧૯૯૯ દરમ્યાન અલ્કોઆના અધ્યક્ષ અને મુખ્ય સંચાલન અધિકારી પણ હતા, ત્યાંથી નિવૃત્તિ બાદ હવે ગુણવત્તાના સિદ્ધાંતોને તેઓ અમેરિકાના આરોગ્ય સંભાળ ક્ષેત્રની સમસ્યાઓનાં નિવારણમાં કામે લગડાવામાં ખૂંપી ગયા છે.આરોગ્ય સંભાળ અર્થશાસ્ત્રના સ્વીકૃત નિષ્ણાતની રૂએ, અલ્કોઆમાં જે ગુણવત્તા સિદ્ધાંતોને તેમણે પ્રાધાન્ય આપ્યું હતું તેને જ આરોગ્ય સંભાળ ક્ષેત્રમાં પણ ઉપયોગમાં લઇ, વ્યયમાં ઘટાડો કરવામાં અને અસરકારકતા તેમ જ સલામતી વધારવામાં સંચાલકોને સહાય કરી રહ્યા છે.

આ મુલાકાતની વિગતે ચર્ચા Finding Inspiration form Quality Leadersમાં કરવામાં આવી છે, જેમાંથી મુખ્ય મુદ્દાઓ આ મુજબ છે :

પહેલું તો એ કે , અલ્કોઆમાં તેમણે જાહર કરેલી ટોચની પ્રાથમિકતા વડે તેમણે લોકોને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધેલ. માલિકીઅંશધારકોનાં મૂલ્યમાં વધારો કે બજાર હિસ્સાને વધારવો કે નફાકારકતાને વધારવી જેવા મુદ્દાઓને બદલે તેમણે કામદારોની સલામતીને પ્રાથમિકતા આપી. આમ કરવાનું કારણ સમજાવતાં તેઓ જણાવે છે કે આપણાં લોકો જ આપણી સૌથી મૂલ્યવાન સંપત્તિ છે, જ્યારે તેમને ઈજા થાય છે, ત્યારે માત્ર કામકાજમાં વિક્ષેપ જ નથી પડતો પણ, આપણને ખરાં દિલથી પીડા થાય છે' જેને કોઇ નફા સાથે સરખાવી ન શકાય.

બીજો મુદ્દો પણ પહેલા મુદા જેટલો ધ્યાન ખેંચે છે - દરેક સાથે ગરિમા અને સન્માનપૂર્વકનો વ્યવહાર કરો.

ત્રીજો મુદ્દો દેખાય છે બહુ સરળ, પણ તેની અસરો બહુ વ્યાપક અને જરા પણ ઢીલ ન ચલાવી લેનાર બની રહે છે - આપણે જે કંઈ કરીએ તેમાં વિશ્વનું શ્રેષ્ઠ સ્તર જ સિદ્ધ કરીએ. સુધારણા અંગેના આપણા સામાન્ય વિચારોથી આ ખયાલ સાવ જ અલગ પડે છે. ગયા વર્ષથી સારૂં કે બીજાંથી આટલું વધારે સારૂં એવી વાત અહીં નથી. વિશ્વનાં શ્રેષ્ઠ થવાની વાત બાબતે તેઓ બહુ જ સ્પષ્ટ છે. વધારે વિગતમાં જોઇએ તો અહીં સૈધ્ધાંતિક ઉત્કૃષ્ટતા નક્કી કરવાની, તે માપદંડની સામે આપણી કામગીરીની સમીક્ષા કરવાની અને પછી ત્યાં સુધી પહોંચવાની વાત છે. જ્યાં સુધી આ સૈદ્ધાંતિક કક્ષાએ પહોંચી નહીં ત્યાં સુધી એ સ્તરે પહોંચવામાં આવતાં દરેક વિઘ્નોને દૂર કરવા, કામગીરીને ચકાસવા મડી પડવું રહ્યું. (મારૂં) માનવું છે કે આટલા કપરા નિશ્ચયને સિદ્ધ કરવામાં પૌલ ઑ'નીલ જેવા અગ્રણી પણ તેમના અનુયાયીઓ ગુમાવી બેસવાની શકયતાઓ નકારી ન શકે. આ બાબત વિષે સંન્નિષ્ઠપણે માનવું ખરેખર લોઢાનાં ચણા ચાવવા બરાબર છે. પણ, પૌલ ઑ'નીલના કહેવા મુજબ, ખરી મજા પણ તેમાં જ છે ! ....... (કેટલે વીસે સો થાય તે તો નીવડ્યે જ ખબર પડે!)

Julia McIntosh, ASQ communications તેમના January Roundup: Quality Inspirationsમાં નોંધ લે છે કે ગુણવત્તામાટેનું આદર્શ કોઇ ગુરુથી લઈને માર્ગદર્શક સુધીની, ગુણવત્તા ક્ષેત્ર સાથે સંકળાયેલ કે ન સંકળાયેલ, કોઇ પણ વ્યક્તિ હોઈ શકે છે, બસ તે ગુણવત્તાના આદર્શોને મૂર્ત કરતી હોવી જોઇએ. તે કુટુંબ, વ્યાવસાયિક માર્ગદર્શક કે સીમાચિહ્ન સ્વરૂપ વ્યક્તિ કે તેની પારની વ્યક્તિ પણ હોઇ શકે. પૉસ્ટમાં ASQ Influential Voices bloggersના વિવિધ સ્તરના પ્રતિભાવની નોંધ લેવાઇ છે. આ માસનું ASQ TVવૃતાંત છે:

New To Quality, જેમાંseven quality toolsઅને Quality Body of Knowledge ® વિષે પણ જાણવા મળે છે.

આ મહિનાનાં ASQ’s Influential Voice છે – મનુ વોરા
ASQ Fellow મનુ વોરા બીક્ષનેસ એક્ષલન્સ, Inc ના અધ્યક્ષ અને પ્રમુખ છે. તેઓ સંસ્થાગત ઉત્કૃષ્ટતાના અને બાલ્ડ્રીજ પર્ફોર્મન્સ એક્ષલન્સ પ્રોગ્રામના નિષ્ણાત છે. Thoughts on Quality એ તેમનો બ્લૉગ છે જેમાં ASQ Influential Voiceના મંચ પર થતી ચર્ચાઓ પર તેમના વિચારોની તેઓ વિગતે રજૂઆત કરતા રહે છે.
આપણે તેમની એક પૉસ્ટ - A Clear Vision–નાં ઉદાહરણ વડે તેમના બ્લૉગની સામગ્રીનો પરિચય કરીશું.

ઑક્ષફર્ડ ડિક્ષનરી દીર્ઘ દર્શનની વ્યાખ્યા "કલ્પના શક્તિ કે બુદ્ધિ ચતુર અનુભવ વડે ભવિષ્યનો વિચાર કરવો કે તે વિષેનું આયોજન કરવું” એમ કરે છે. સંસ્થાને દીર્ધ દર્શનની જરૂર કયાં અને ક્યારે પડે? દીર્ઘ દર્શન ઉદ્દેશ્ય, દિશા અને ધ્યાનકેન્દ્ર પુરૂં પાડે છે જે સંસ્થાને નવી ઊંચાઇઓ સર કરવામાં મદદરૂપ થાય છે.તત્વતઃ એ ભવિષ્યનું સ્વપ્ન છે...…દીર્ઘ દર્શન કથન યાદગાર, ટુંકું અને ઉત્કર્ષ પ્રેરતું હોવું જોઇએ...બહારના કન્સલટન્ટની મદદથી લખાયેલા, દિવાલ પર ચોંટાડવા માટેના ફકરાઓ ન જ હોવા જોઇએ … લેખમાં આ બાબતની પુષ્ટિ કરતાં,વિવિધ ક્ષેત્રોમાંના બાલ્ડ્રીજ પરફોર્મન્સ એક્ષસલન્સ પારિતોષિક વિજેતાઓનાં કથન ટાંકવામાં આવ્યાં છે.

આ મહિને આપણને બોનસ સ્વરૂપે Top 8 Books Every Quality Professional Should Read મળેલ છે :

1. The Quality Toolbox, Second Edition, by Nancy R. Tague

2. Juran’s Quality Handbook, Sixth Edition, by Joseph M. Juran and Joseph A. De Feo

3. Root Cause Analysis: The Core of Problem Solving and Corrective Action by Duke Okes

4. Making Change Work by Brien Palmer

5. The Essential Deming, edited by Joyce Nilsson Orsini PhD

6. Organizational Culture and Leadership by Edgar H. Schein

7. Economic Control of Quality of Manufactured Product by Walter A. Shewhart

8. Practical Engineering, Process, and Reliability Statistics by Mark Allen Durivage

આપણા બ્લૉગોત્સવનાં સંસ્કરણનાં આ નવાં સ્વરૂપ વિષે આપના પ્રતિભાવો જરૂરથી જણાવજો……