ચર્ચાની એરણે : ૧૯૪૬નાં ગીતો - પુરુષ સૉલો ગીતો – વિન્ટેજ એરા સાથે વધારે સંકળાયેલા પુરુષ ગાયકોનાં સૉલો ગીતો (૨)

ગયા હપ્તામાં આપણે વિન્ટેજ એરા સાથે વધારે સંકળાયેલા પુરુષ ગાયકો જી એમ દુર્રાની અને અશોક કુમારનાં સૉલો ગીતોને ચર્ચાની એરણે સાંભળ્યાં હતા. આજે હવે સુરેન્દ્ર અને વિન્ટેજ એરા સાથે વધારે સંકળાયેલા 'અન્ય' પુરુષ ગાયકોનાં સૉલો ગીતોને ચર્ચાની એરણે સાંભળીશું.
સુરેન્દ્રનાં સૉલો ગીતો

સુરેન્દ્ર સુવર્ણ યુગના વર્ષોમાં પણ પોતાનાં ગીતો તો ગાતા હતા, પરંતુ તેમની ઓળખ તો તો વિન્ટેજ એરાના અભિનેતા - ગાયકની જ રહી.

ક્યોં યાદ આ રહે હૈ વો ગુજ઼રે હુએ જમાને - અનમોલ ઘડી - સંગીતકારઃ નૌશાદ - ગીતકારઃ તનવીર નક઼્વી

અબ કૌન હૈ મેરા, કહો કૌન હૈ મેરા - અનમોલ ઘડી - સંગીતકારઃ નૌશાદ - ગીતકારઃ તનવીર નક઼્વી

વો પહેલી મુલાક઼ાત હી બસ પ્યાર બન ગયી - ૧૮૫૭ - સંગીતકારઃ સજ્જાદ હુસૈન - ગીતકારઃ પંડિત અંકુર

ચૈન તુમસે ક઼રાર તુમસે હૈ - પનિહારી - સંગીતકારઃ અલી હુસ્સૈન

ઝમાને સે નિરાલે હૈ પ્યાર કરનેવાલે - પનિહારી - સંગીતકારઃ અલી હુસ્સૈન

આ ગીતની સૉફ્ટ કડીઓ નથી મળી શકી

ઓ નૈન બાવરે જિનકો અપના ગીત બનાયે - પનિહારી - સંગીતકારઃ અલી હુસ્સૈન

વિન્ટેજ એરાના અન્ય પુરુષ ગાયકોનાં સૉલો ગીતો

કોઈ પણ ગાયકનાં ગીતને અહીં સમાવવા માટે એ ગાયકનાં આ વર્ષ માટે એકાદ બે થી વધારે ગીત - જેની સૉફ્ટ કડી પણ ઉપલ્બ્ધ હોય – એ જ માત્ર માપદંડ રાખેલ છે.

ઝીંદગી ઝીંદગી ઝીંદગી કોઈ સુપના નહીં ઝીંદગી - ડૉ. કોટનીસ કી અમર કહાની - ગાયક (?) - સંગીતકારઃ વસંત દેસાઈ - ગીતકારઃ દીવાન શર્રાર

જગ કી સેવા કર લે બંદે - હમજોલી - ગાયકઃ મહેબૂબ - સંગીતકારઃ હફીઝ ખાન - ગીતકારઃ અન્જુમ પીલીભીતી 

મનમેં બસા લે મનમોહન કો - કૃષ્ણ લીલા – ગાયક: જગમોહન - સંગીતકારઃ કમલ દાસ ગુપ્તા

ઉપર હૈ બદરિય અકારી, મૌજોમેં નાવ હમારી - મિલન - ગાયકઃ શંકર દાસ ગુપ્તા - સંગીતકારઃ અનિલ બિશ્વાસ - ગીતકારઃ પી એલ સંતોષી

૧૯૪૬નાં પુરુષ સૉલો ગીતોમાં હવે પછી કે એલ સાયગલનાં સૉલો ગીતો ચર્ચાની એરણે સાંભળીશું.

ચર્ચાની એરણે : ૧૯૪૮નાં ગીતો : પુરૂષ સૉલો ગીતો : અન્ય પુરુષ ગાયકોનાં સૉલો ગીતો

૧૯૪૮નાં વર્ષમાં પુરૂષ ગાયકોનાં સૉલો ગીતોના ચિત્રને જોતાં મોહમ્મદ રફી, મૂકેશ, જી એમ દુર્રાની અને સુરેન્દ્રનાં ગીતો તો સંખ્યાની દૃષ્ટિએ ધ્યાન ખેંચે જ છે, પરંતુ તે પછીનું ચિત્ર પહેલી નજરે કંઈક અસ્પષ્ટ દેખાય છે એમ કહી શકાય.

હિંદી ફિલ્મ ગીત કોષની મદદથી જ્યારે યાદી બનવીએ છીએ ત્યારે નીનુ મઝુમદાર, મન્ના ડે, શંકર દાસગુપ્તા, ચીતળકર કે વિદ્યાનાથ શેઠ જેવા ગાયકોનાં સૉલો ગીતોની સંખ્યા પણ ધ્યાનાકર્ષક કહી શકાય તેવી ઊભરે છે.સમગ્રપણે જોતાં ગાયકો અને ગીતોનાં વૈવિધ્યને કારણે આ ગીતો સાંભળવાની મને બહુ મજા આવી છે.

યુટ્યબ પર આમાંનાં મોટા ભાગનાં ગીતો હજૂ પૉસ્ટ થયાં જોવા નથી મળતાં, તેથી જે કંઈ મને મળ્યું છે એટલું જ હું અહીં રજૂ કરી શક્યો છું.

કારે બાદર બરસ બરસ કર જાઓ બાર બાર - ગોપીનાથ – ગાયક : નીનુ મઝુમદાર - નીનુ મઝુમદાર - રામ મૂર્તી

આ ગીતનું કૌમુદી મુન્શી અને કોરસ સાથેનું પણ એક વર્ઝન જોવ મળે છે. બન્ને ગીતોની રજૂઆત સાવ જ અલગ રીતે કરાઈ છે.

મન્ના ડે

ચલ તૂ પ્રીત નગરીયા પ્રીત નગર કે કોયલ કૂકે - વીણા - અનિલ બિશ્વાસ – પ્રેમ દહેલ્વી

હમ તેરે હૈ હમકો ન ઠુકરાના - હમ ભી ઈન્સાન હૈ - મન્ના ડે, એચ પી દાસ – જી એસ નેપાલી

કોઈ મુજ઼સે ભી બોલે - હમ ભી ઈન્સાન હૈ - મન્ના ડે, એચ પી દાસ – જી એસ નેપાલી

ઘર ઘર કે દિયે બુઝાકર બને કોઈ ધનવાન - હમ ભી ઈન્સાન હૈ - મન્ના ડે, એચ પી દાસ – જી એસ નેપાલી

જય શિવશંકર, ગૌરીશ્વર, જય રામેશ્વર - જય હનુમાન - બુલો સી રાની - પંડિત ઈન્દ્ર 

જબ સે દેખા હૈ તુમ્હેં - ગોપીનાથ - ગાયક : અજ્ઞાત - નીનુ મઝુમદાર 

દો ઘડી બીત ગયી, તૈને સૂરત નહી દીખાયી - હમભી ઈન્સાન હૈ – ગાયક: પરવેઝ કાપડીઆ - મન્ના ડે, એચ પી દાસ - જી એસ નેપાલી

(હિંદી ફિલ્મોમાં બાળ ગીતો સ્ત્રી સ્વરોમાં જ ગવાતાં આવ્યાં છે. એ દૃષ્ટિએ આ ગીત સ્ત્રી અવાજમાં છે, પરંતુ તે ફિલ્માવાયું છે એક કિશોર પર એટલે અહીં સમાવવાનું ઉચિત જણાયું છે.]

કોઈ શામ રંગ ગોરી - વીણા – ગાયક: ચીતળકર - સી. રામચંદ્ર - નરેન્દ્ર શર્મા 

સંસાર કે આધાર દયા હમપે - અન્જાનગઢ – ગાયક: પંકજ મલિક - આર સી બોરાલ 

તૂ ડર ના જરા ભી - અન્જાનગઢ – ગાયક: પંકજ મલિક - આર સી બોરાલ – પંડિત ભુષણ

એક ભોલી ભોલી ગોરી ને આય હાય દિલ પે જાદૂ કિયા - અંધો કા સંસાર – ગાયક: દોસ્ત મોહમ્મદ - શ્રીધર પાર્સેકર - કેસરીનાથ વૈદ્ય

શંકર દાસગુપ્તા

અબ કીસ નગરી જાઉં રે જાને સે જા ન સકૂંગા - અન્જાના - ડી સી દત્ત  - વિશ્વામિત્ર આદિલ

કીસીકા દીપક જલતા હૈ, કીસીકા દીપ બુજ઼તા હૈ - દીદી - મુકુંદ મૌરેકર - સરસ્વતીકુમાર દીપક

સાજન કે ઘર જાના પગલે સાજન કે ઘર જાના - સાજન કે ઘર - કે એસ સાગર - સરસ્વતીકુમાર દીપક 

સુહાગન કાહે કો તૂ આંસૂ બહાએ કરમ લેખા ન ટલે - બીછડે બાલમ – ગાયક: મોહમ્મદ ફારૂક઼ી - બુલો સી રાની - પંડિત ઈંદર

બને હૈ હમ તો ઘર જવાઈ - ઘર કી ઇઝ્ઝત – ગાયક: રામ કમલાની - પંડિત ગોવિંદરામ 

વિદ્યાનાથ શેઠ

આજ ગીત કે બોલ મેં ઉમડા હૈ તૂફાન - રૂપ રેખા - પંડિત અમરનાથ - હરિકૃષ્ણ પ્રેમી

ઓ ગોરી કાહે પ્રીત કરે - રૂપ રેખા - પંડિત અમરનાથ - હરિકૃષ્ણ પ્રેમી 

મરને કી દુઆ ક્યોં માગૂં, જીનેકી તમના કૌન કરે - ઝીદ્દી - ગાયક કિશોર કુમાર - ખેમચંદ પ્રકાશ - પ્રેમધવન 

હવે પછીના અંકમાં આપણે  ૧૯૪૮નાં પુરૂષ સૉલો ગીતો પૈકી ‘મને સૌથી વધારે ગમેલાં પુરુષ સૉલો ગીતો’થી ૧૯૪૮નાં ગીતોની ચર્ચાને એરણેના પહેલા ભાગનું સમાપન કરીશું.