ચર્ચાની એરણે - ૧૯૪૬નાં ગીતો - સ્ત્રી સૉલો ગીતો - અન્ય ગાયિકાઓ [૨]

૧૯૪૬નાં વર્ષ માટે અન્ય ગાયિકાઓના સૉલો ગીતોના બીજા ભાગમાં હજુ ગાયિકા દીઠ ગીતોની સંખ્યા ઠીક ઠીક છે, પણ તેઓએ મહદ અંશે એક જ ફિલ્મનાં ગાયેલાં ગીતો જોવા મળે છે.

બીનાપાની મુખર્જીનાં સૉલો ગીતો

'દરબાન' (સંગીતકાર ગુલશન સુફી) માં બિનાપાની મુખર્જીનાં પાંચ અને 'રંગભૂમિ' (સંગીતકાર પ્રેમનાથ) માં ૧ સૉલો ગીતો છે, પરંતુ એક પણ ગીતનું ડિજિટલ વર્ઝન મળી શકયું નથી, જેને કારણે બિનાપાની મુખર્જીને 'અન્ય ગાયિકાઓ'માં સમાવવાની ફરજ પડી છે.

મૈં તો કરૂં પ્યાર, પિયા દૂર સે ભરમાએ - સફર – સંગીતકાર: સી રામચંદ્ર – ગીતકાર: જી એસ નેપાલી 

ઘરકી શોભા હૈ સંતાન...કૈસી દોલત ક્યા સન્માન - સંતાન - સંગીતકાર રામચંદ્ર પાલ - ગીતકાર અન્જુમ પિલીભીતી 

સુશીલા રાનીનાં સૉલો ગીતો

સુશીલા રાની અહીં અભિનેત્રી-ગાયિકાની ભૂમિકામાં જોવા મળે છે.'ગ્વાલન'માં તો તેઓ મુખ્ય અભિનેત્રી છે, એટલે તેમના ફાળે ફિલ્મમાં પાઅંચ સૉલો ગીત ભજવવાનાં / ગાવાનાં આવ્યાં છે, પરંતુ આપણને તે પૈકી માત્ર બે ગીતોની જ ડિજિટલ લિંક મળી શકી છે.

ફરિયાદ કરેં કિસસે, કિસ્મતને રૂલાયા હૈ - ગ્વાલન – સંગીતકાર: હંસરાજ બહલ – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર

ગુલનાર જોબન રાર મચાએ, ગલિયનમાં ઓ ગલિયનમાં  - ગ્વાલન – સંગીતકાર: હંસરાજ બહલ – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર 

જયશ્રીનાં સૉલો ગીતો

જયશ્રી પણ 'ડૉ. કોટનીસકી અમર કહાની'ની મુખ્ય અભિનેત્રી છે, એ દાવે તેમણે પણ તેમણે પર્દા પર ભજવેલાં ગીતો પોતાના સ્વરમાં જ ગાયાં છે.

નઈ દુલ્હન...મૈં હું નન્હી નઈ દુલ્હન - ડૉ. કોટનીસકી અમર કહાની – સંગીતકાર: વસંત દેસાઈ - ગીતકાર: દીવાન શરાર 

ચિત ડોલે,સુબહો શામ પ્રભુજી - ડૉ. કોટનીસકી અમર કહાની – સંગીતકાર: વસંત દેસાઈ - ગીતકાર: દીવાન શરાર  

હંસ હંસ કે, હંસ હંસ કે આઈ હો, ફૂલ ખીલે પેડ હીલે - કોરસ સાથે -- ડૉ. કોટનીસકી અમર કહાની – સંગીતકાર: વસંત દેસાઈ - ગીતકાર: દીવાન શરાર 

દેખો મૌજ બહાર, જગમેં ઋતુ મતવાલી આઈ - ડૉ. કોટનીસકી અમર કહાની – સંગીતકાર: વસંત દેસાઈ - ગીતકાર: દીવાન શરાર

ચલ આ....ગ઼ુલામી નહી તુ જોશમેં આ, યે દેશ હૈ તેરા - ડૉ. કોટનીસકી અમર કહાની – સંગીતકાર: વસંત દેસાઈ - ગીતકાર: દીવાન શરાર

હિંદી ફિલ્મ ગીત કોષ નોંધ ટાંકે છે કે આ ગીતના બોલ અને ધુન પ્રખ્યાત ચીની યુધ્ધ ગીત 'ચિલ્લાઈ' પર આધારિત છે.

પારૂલ ઘોષનાં સૉલો ગીતો

ગુન ગુન...બોલે ભંવરા, હમારી બગિયામેં - મિલન – સંગીતકાર: અનિલ બિશ્વાસ – ગીતકાર: પી એલ સંતોષી 

સુહાની બેરીયા બીતી જાએ, અકેલે બૈઠ જિયા ઘબરાયે - મિલન – સંગીતકાર: અનિલ બિશ્વાસ – ગીતકાર: પી એલ સંતોષી

મૈં કિસકી લાજ નિભાઉં ઔર કૈસે લાજ નિભાઉં - મિલન – સંગીતકાર: અનિલ બિશ્વાસ – ગીતકાર: આરઝૂ લખનવી 

જિસને બના દી બાંસુરી, ગીત ઉસીકે ગાએ જા - મિલન – સંગીતકાર: અનિલ બિશ્વાસ – ગીતકાર: આરઝૂ લખનવી  

હમકો ક્યોં દુશ્મન સમજતે હો - નઈ માં – સંગીતકાર: હનુમાન પ્રસાદ – ગીતકાર: રમેશ ગુપ્તા

મેરે નયનોંકો હે સખી, રોજ઼ ક્યોં એક સપના આએ - નઈ માં – સંગીતકાર: હનુમાન પ્રસાદ – ગીતકાર: રમેશ ગુપ્તા

હવે પછી અન્ય ગાયિકાઓનાં ૧૯૪૬નાં વર્ષનાં સૉલો ગીતોમાં આપણે શાંતા આપ્ટે, સરસ્વતી રાણે, લલિતા દેઉલકર, અનિમા દાસગુપ્તા, શોભા, મુમતાઝ શાન્તિ, જ્યોતિ, રાધારાની, ઈકબલ બાનો, સ્નેહપ્રભા પ્રધાન, બેબી અનુ અને બેબી મુમતાઝ દ્વારા ગવાયેલાં સૉલો ગીતો ચર્ચાની એરણે સાંભળીશું.

ચર્ચાની એરણે : ૧૯૪૭નાં ગીતો :: સ્ત્રી સૉલો ગીતો - અન્ય સ્ત્રી ગાયિકાઓ અને લતા મંગેશકર : [૫]

હમીદા બાનુનાં સૉલો ગીતો

હમીદા બાનુ હિદી ફિલ્મ જગતની 'લાહોર ક્લબ'નાં એવાં સભ્ય છે જેને એ સમયની સ્પર્ધામાં નસીબે યારી ન આપી. ૧૯૪૭નાં વર્ષ મટે પણ હિંદી ફિલ્મ ગીત કોષમાં ઘણાં સૉલો ગીતો તેમનાં નામે બોલે છે, પણ એ બધામાંથી આટલાં જ ગીતોની યુ ટ્યુબ લિંક મળી શકી છે.

ચંપાકલી હૈ ઉદાસ, ભંવરા ન જાયે પાસ - છીન લી આઝાદી – સંગીતકાર: હંસરાજ બહલ – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર

હમારા માસ્ટર ખુદા કરે બીમાર હો જાએ - દેખોજી – સંગીતકાર: સાબીર હુસૈન – ગીતકાર: વલી સાહબ

હમ તો બરબાદ હુએ અબ તો કોઈ આબાદ રહે - કૌન હમારા – સંગીતકાર: બુલો સી રાની -

હમ તુમ્હારે તુમ હમારે આઓ કરે પ્યાર - લાખોંમે એક – સંગીતકાર: હંસરાજ બહલ – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર

તુ કહાં છૂપા ભગવાન, તેરા મિલતા નહીં નિશાન - લાખોંમે એક – સંગીતકાર: હંસરાજ બહલ – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર

બીનાપાની મુખર્જીનાં સૉલો ગીતો

લાખોં કે બોલ સહે, સાંવરિયા તેરે લિયે મૈને - લીલા - સંગીરકાર: સી રામચંદ્ર - ગીતકાર: જી એસ નેપાલી

નયન જલ ભર આયે - સમ્રાટ અશોક - સંગીતકાર: જ્ઞાન દત્ત - ગીતકાર: શમ્સ લખનવી

સીતારા દેવીનાં સૉલો ગીતો

અહીં જે સૉલો ગીતો રજૂ કર્યાં છે તેની ગાયિકા તરીકે  હિદી ફિલ્મ ગીત કોષમાં 'સીતારા'નો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. એટલે મેં માની લીધું છે કે તેઓ 'સીતારા કાનપુરી'થી અલગ છે.

ભૂલે સે દિલ તુઝે ન ભુલાયે તો ક્યા કરૂં - અમર આશા - સંગીતકાર શાન્તિ દેસાઈ - ગીતકાર ક઼ાબીલ અમૃતસરી

સોઝ-એ-ગમ દેકે મુઝે ઉસને યે ઈર્શાદ કિયા - શાહઝાદી  -સંગીતકાર એસ કે પાલ 

લતા મંગેશકરનાં સૉલો ગીતો

લતા મંગેશકરએ ૧૯૪૭નાં વર્ષમાં પાર્શ્વગાયક તરીકે પદાર્પણ કર્યું છે. આ વર્ષ એટલે જ એવું વર્ષ છે જેમાં તેમના નામે માત્ર ત્રણ સૉલો ગીતો બોલતાં હોય. બહુ થોડા સમયમાં એવી પરિસ્થિતિ પણ જોવા મળવાની છે કે મોટા ભાગની અન્ય પાર્શ્વ ગાયિકાઓ કરતાં તેમણે ત્રણ ગણાં સોલો ગીતો એ વર્ષમાં ગાયાં હશે.

એક નયે રંગ મેં - આપ કી સેવામેં - સંગીતકાર: દત્તા દાવજેકર - ગીતકાર: મહિપાલ 

પા લાગુ કર જોરી રે - આપ કી સેવામેં - સંગીતકાર: દત્તા દાવજેકર - ગીતકાર: મહિપાલ 

અબ કૌન સુનેગા મેરે મનકી બાત - આપ કી સેવામેં - સંગીતકાર: દત્તા દાવજેકર - ગીતકાર: મહિપાલ 

નોંધ: જે ગીતોની યુ ટ્યુબ લિંક મળી નથી શકી એવાં ગીતો અહીં નથી સમાવ્યાં.

સ્ત્રી ગાયિકાઓનાં ૧૯૪૭નાં વર્ષનાં સૉલો ગીતોની આટલી લાંબી ચર્ચા બાદ પણ હજૂ અહી આવરી ન શકાયાં હોય એવાં ઠીક ઠીક પ્રમાણનાં સૉલો ગીતો હિંદી ફિલ્મ ગીતકોષમાં જોવા મળે છે. આ ગીતો ક્યાં તો એવાં ગાયકોનાં છે જેમનાં આ વર્ષમાં એક બે ગીતો જ મળે છે અથવા તો એવાં ગીતો છે જેની યુ ટ્યુબ લિંક નથી મળી શકી.

હવે પછીના અંકમાં આપણે મને સૌથી વધારે ગમેલાં, ૧૯૪૭નાં વર્ષનાં, સ્ત્રી સૉલો ગીતોની સમીક્ષા કરીશું