ચર્ચાની એરણે : ૧૯૪૩નાં ગીતો - સ્ત્રી સૉલો ગીતો - સ્નેહાપ્રભા પ્રધાન, નિર્મલા, રાધારાની

 સ્નેહાપ્રભા પ્રધાનનાં સૉલો ગીતો

આ નયા તરાના ગાયેં, આ જગમેં આગ લગાએ - ભાગ ૧ અને ૨ - નયા તરાના - કોરસ સાથે - ગીતકાર: વલી સાહબ - સંગીત: અમીર અલી

યાદ કોઈ આ રહા હૈ - નયા તરાના - ગીતકાર: વલી સાહબ - સંગીત: અમીર અલી

મેરે પ્રાણોંમેં બસ કે રહે, નૈનોં સે દૂર ક્યું - નયા તરાના - ગીતકાર: વલી સાહબ - સંગીત: અમીર અલી

આઈ મીરા પ્રભુ કે પાસ, નૈનન કે સાગર મેં લેકર દર્શનકી પ્યાસ - નયા તરાના - ગીતકાર: વલી સાહબ - સંગીત: અમીર અલી

નિર્મલાનાં સૉલો ગીતો

૧૯૪૩નાં વર્ષ માટે નિર્મલાનું એક સૉલો ગીત - ઓ મોરે સૈયાં, જિયા કલ્પાયે ચૈન ન આ યે (કાનુન) - ઇન્ટરનેટ પર નથી મળી શક્યું.

બોલો બોલો રે સજનવા મૈં તેરી ક્યા - કાનુન - ગીતકાર: ડી એન મધોક - સંગીત: નૌશાદ અલી

સુનો ફરિયાદ મેરી સુનો ફરિયાદ મેરી - કાનુન - ગીતકાર: ડી એન મધોક - સંગીત: નૌશાદ અલી

સૈયાં ખડે મોરે દ્વાર કાર કરૂં કા કરૂં - કાનુન - ગીતકાર: ડી એન મધોક - સંગીત: નૌશાદ અલી

રાધા રાનીનાં સૉલો ગીતો

૧૯૪૩નાં વર્ષ માટે રાધા રાનીએ 'પરાયા ધન' માટે ગાયેલં ૫ સૉલો ગીતો ઇન્ટરનેટ પર નથી મળી શક્યાં.

મનમોહન મુખડા મોડ ગયે ઔર બસે બિદેસ, રોતી વૃશભાન કુમારી (કાશીનાથ) Memorable Songs of 1943 માં સમાવી લેવાયું છે. 

મેરે દુખોંકી રૈના કટી, સુખ ચૈન ભરી ભોર સુહાની આઈ રે - કાશીનાથ - ગીતકાર: પંડિત ભુષ્ણ - સંગીત: પંકજ મલ્લિક

બન કે પંછી  …. તુમ કિસ ઔર સિધારે - કાશીનાથ - ગીતકાર: પંડિત ભુષ્ણ - સંગીત: પંકજ મલ્લિક

હિંદી ફિલ્મ ગીત કોશમાં આ ગીત માટેનાં ગાયિકાની ઓળખ નથી કરાઈ.

ચર્ચાની એરણે : ૧૯૪૪ નાં ગીતો - સ્ત્રી સૉલો ગીતો - નિર્મલા દેવી અને અન્ય ગાયિકાઓ

નિર્મલા દેવીનાં સૉલો ગીતો

‘ગાલી’માં નિર્મલાનાં નામે બે સૉલો ગીતો બોલે છે, આપણે માની લઈશું કે તે નિર્મલા દેવી જ છે, જોકે યુટ્યુબ પર આ બન્ને ગીતો નથી. 'ગીત'માં નિર્મલા (દેવી)નાં ૪ સૉલો ગીતો છે, જે પૈકી - મૈં અકેલી રાજા આ જા આ જા રે - Memorable Songs of 1944માં આવરી લેવાયું છે. તે ઉપરાંત, હુઆ સવેરા પ્રીતમ મેરા, યાદ તેરીને ઘેર લિયા યુટ્યુબ પર જોવા નથી મળતું. 

મૈં તો પિયા કી જોગનીયા હું - ગીત - ગીતકાર: ડી એન મધોક - સંગીતકાર: નૌશાદ અલી

ચાંદ ખીલા તારે મુસ્કાએ, મેરી હંસી ઉડાએ - ગીત - ગીતકાર: મહર-ઉલ- કાદરી - સંગીતકાર: નૌશાદ અલી

જાઓ જી જાઓ દેખેંગે કહાં જાઓગે - ગીત - ગીતકાર: ડી એન મધોક - સંગીતકાર: નૌશાદ અલી

અખીયાં મિલાકે ભાગના ના - જીવન - - ગીતકાર: ડી એન મધોક - સંગીતકાર: નૌશાદ અલી

આએ હો અભી બૈઠો તો સહી દો પ્યારકી બાતેં હો જાએં – જીવન - ગીતકાર: ડી એન મધોક - સંગીતકાર: નૌશાદ અલી

નસીમ અખ્તરનાં  સૉલો ગીતો

'ભાઈ'માં નસીમ અખ્તરને નામે બે ગીતો બોલે છે, જેમાનું કુછ યાદ દીલાતી હૈ હમેં બીતી હુઈ બાતેં  યુટ્યુબ પર જોવા નથી મળ્યું.

ઇસ દિલ કી હાલત ક્યા કહિયે - ભાઈ - ગીતકાર: ખાન શાતિર ગઝનવી - સંગીતકાર: ગુલામ હૈદર

મંજુનાં  સૉલો ગીતો

Memorable Songs of 1944 માં મંજુનાં દો દિલોંકો યે દુનિયા મિલને હી નહીં દેતી (ચાંદ), હોલી મૈં ખેલુંગી ઉન સંગ ડટ કે અને પરદેસી હો અબ હમ સે રખિયાં બંધાઓ =(ગાલી) તેમ જ અંગડાઈ હૈ તેરા બહાના અને જૂઠે હૈ સબ સપને સુહાને (રતન) આટલાં સૉલો ગીતોને આવરી લેવાયાં છે. 'ગાલી'નાં મંજુનાં ત્રણ અન્ય સૉલો ગીતોને નૅટ પર કોઈ લિંક નથી મળી શકી.

આ બધાં ઉપરાંત એક અન્ય ગીત અહીં રજ્ કરેલ છે -

આયી….મુસીબત આયી, મુસાફિર ભાગ ચલો - ચાંદ - ગીતકાર: ક઼મર જલાલાબાદી - સંગીતકાર: હુસ્નલાલ ભગતરામ

કલ્યાણીનાં  સૉલો ગીતો

બદમાશ (સંગીત ખાન મસ્તાના / દત્તા કોરેગાંવકર)નાં કલ્યાણીના નામે હિંદી ફિલ્મ ગીત અકોશમં બે સૉલો ગીતો બોલે છે. પરંતુ નેટ પરથી તેની લિંક નથી મળી શકી.

મિસાલ-એ- ખયાલ આયે થે - આઈના - ગીતકાર: પંડિત ફાની - સંગીતકાર: ગુલશન સુફી

હિંદી ફિલ્મ ગીત કોશ શમાના સ્વરમાં આ ગીતનું બીજું વર્ઝન પણ છે તેમ જણાવે છે, પરંતુ તે નેટ પર નથી મળી શક્યું.

હુસ્ન બાનુનાં  સૉલો ગીતો

ખુશી કે તરાને સુનાતા ચલા જા - આઈના  - ગીતકાર: તનવીર નક઼્વી - સંગીતકાર: ગુલશન સુફી

ચર્ચાની એરણે : ૧૯૪૫ નાં ગીતો - સ્ત્રી સૉલો ગીતો : અન્ય ગાયિકાઓનાં સૉલો ગીતો [૨]

 ૧૯૪૫નાં વર્ષ માટે અન્ય ગાયિકાઓનાં સૉલો ગીતોને ચર્ચાની એરણે સાંભળવા માટે હિંદી ફિલ્મ ગીત કોષમાં શોધખોળ માટે નજર કરતાં જ ખયાલ આવી ગયો કે ૧૯૪૫નાં સ્ત્રી ગાયિકાઓનાં સૉલો ગીતોની ચર્ચાનો હવે આ અંતિમ હપ્તો બની રહેશે.

રેણુકા દેવી

છાયી ઘટા ઘનઘોર ગગન મેં, ચારોં તરફ અંધિયારી - ગુલામી – સંગીતકાર: એસ કે પાલ – ગીતકાર: ભરત વ્યાસ

રેખા મલ્લિક

ગાએ જા તુ અપના ગીત, છોડ દે ઔરોંકા સંગીત - હમરાહી – સંગીતકાર: આર સી બોરાલ – ગીતકાર: મુન્શી ઝાકીર હુસ્સૈન

બિનિતા બોઝ 

હંસી ચાંદ કી નિરાલી, મન કો લુભાનેવાલી - હમરાહી – સંગીતકાર: આર સી બોરાલ – ગીતકાર: મુન્શી ઝાકીર હુસ્સૈન

જિગર કે દાગ નયે ગુલ ખિલાતે જાતે હૈ - હમરાહી – સંગીતકાર: આર સી બોરાલ – ગીતકાર: મુન્શી ઝાકીર હુસ્સૈન

દિન હૈ બહાર કે આયે, એક નયા સંદેશા લાયે - હમરાહી – સંગીતકાર: આર સી બોરાલ – ગીતકાર: મુન્શી ઝાકીર હુસ્સૈન

શાંતા પટેલ

મસ્ત જવાની આયી, આઈ અંગડાઈ તો મૈં શરમાઈ - જિ હાં – સંગીતકાર: શ્રીનાથ ત્રિપાઠી – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર

મોરી અટરિયા પે ચમકે બિજુરિયા, ચમકે બિજુરિયા - જિ હાં – સંગીતકાર: શ્રીનાથ ત્રિપાઠી – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર

કોઈ બોલ રહા હૈ ક્યા મન મેં… એક સલોની છબી મુસ્કાઈ - જિ હાં – સંગીતકાર: શ્રીનાથ ત્રિપાઠી – ગીતકાર: પંડિત ઈન્દ્ર

બિનાપાની મુખર્જી

આબાદ દિલ કી દુનિયા બરબાદ હુઈ હૈ - મઝદૂર – સંગીતકાર: એચ પી દાસ – ગીતકાર: જી એસ નેપાલી

બેગમ અખ્તર

મૈં રાજા કો અપને રિઝા કે રહુંગી - પન્ના દાઈ – સંગીતકાર: જ્ઞાન દત્ત – ગીતકાર: ડી એન મધોક

ફસલ-એ-ગુલ આઈ, હમેં યાદ તેરી આયી નહીં - પન્ના દાઈ – સંગીતકાર: જ્ઞાન દત્ત – ગીતકાર: ડી એન મધોક

‘ફસલ-એ-ગુલ આઈ, હમેં યાદ તેરી સતાને લગી - પન્ના દાઈ – સંગીતકાર: જ્ઞાન દત્ત – ગીતકાર: ડી એન મધોક’ નો આ બીજો ભાગ છે.

મીનાક્ષી

મંદ મંદ ચલે હવા, મેરા દિલ નાચ રહા - પન્ના દાઈ – સંગીતકાર: જ્ઞાન દત્ત – ગીતકાર: ડી એન મધોક

નિર્મલા દેવી

કિસને દિયા હમ કો સહારા - પિયા મિલન – સંગીતકાર: ફિરોઝ નિઝામી બી એ – ગીતકાર: એમ નસીમ

ગા ગા રે મનવા ગા, ગીત ખુશી કે ગા - પિયા મિલન – સંગીતકાર: ફિરોઝ નિઝામી બી એ – ગીતકાર: એમ નસીમ

સુના દો મુહબ્બત કે નગમે સુના દો - પિયા મિલન – સંગીતકાર: ફિરોઝ નિઝામી બી એ – ગીતકાર: તનવીર નક઼્વી

રો રહા હૈ આજ કોઈ મુસ્કરાને કે લિયે - પિયા મિલન – સંગીતકાર: ફિરોઝ નિઝામી બી એ – ગીતકાર: તનવીર નક઼્વી

અજ્ઞાત ગાયિકા

અહીં એવું ગીત છે જેનાં ગાયિકા હિંદી ગીત કોષમાં નથી જણાવાયાં, પરંતુ યુ ટ્યુબની ક્લિપમાં નામ છે.

યેહ રંજ જુદાઈ કે ઉઠાયે નહીં જાતે હૈ - ગઝલ - નસીમ અખ્તર – સંગીતકાર: જ્ઞાન દત્ત

હવે પછીના અંકમાં આપણે ૧૯૪૫નાં વર્ષનાં મને સૌથી વધારે ગમેલાં  સ્ત્રી સૉલો ગીતોની સમીક્ષા કરીશું

૧૯૫૦નાં ગીતો : ચર્ચાની એરણે - યાદગાર સ્ત્રી-ગીતો (૭) : અન્ય ગાયિકાઓ : ગીતા દત્તનાં તેમ જ અન્ય કેટલાંક ગાયિકાઓનાં યાદગાર ગીતો

‘Best songs of 1950: And the winners are? દ્વારા આપણે વર્ષ ૧૯૫૦નાં ગીતોની વિગતે ફેર-મુલાકાત કરી રહ્યાં છીએ. આ પહેલાં આપણે સ્ત્રી-પાર્શ્વગાયિકાઓનાં યાદગાર ગીતોમાંથી લતા મંગેશકરનાં  સી રામચંદ્ર, હુસ્નલાલ ભગતરામ, ગુલામ મોહમ્મદ, અનિલ બિશ્વાસ, એસ ડી બર્મન, નૌશાદ, બુલો સી રાની અને વિનોદનાં ગીતો તેમ જ અન્ય ગાયિકાઓમાં સુરૈયા, શમશાદ બેગમ અને રાજકુમારીનાં ગીતો સાંભળી ચૂક્યાં છીએ.

ગીતા રોય (દત્ત)નાં યાદગાર ગીતો

વીન્ટેજ ઍરાના અંતમાં દાખલ થયેલાં અને સુવર્ણ કાળમાં પોતાનો દબદબો જાળવી રાખનારાં ગીતો રૉયની સંખ્યાની દૃષ્ટિએ ૧૯૫૦નાં ગીતોની હાજરી પણ નોંધપાત્ર રહી હતી. જો કે 'જોગન'નાં તેમનાં ગીતોને અપાર લોકપ્રિયતાની રોશનીમાં બીજાં ગીતો બહુ ધ્યાન ન ખેંચી શક્યાં હોય તેમ જણાય છે.

ઘુંઘટ કે પટ ખોલ રે તોહે પિયા મિલેંગે - જોગન - મીરાબાઈ - બુલો સી રાની

મૈં તો ગિરધર કે ઘર જાઉં - જોગન - મીરાબાઈ - બુલો સી રાની

મૈં તો પ્રેમ દિવાની મેરા પ્રેમ ના જાને કોઈ (બે ભાગ) - જોગન - મીરાબાઈ - બુલો સી રાની

જોગી મત જા - જોગન - મીરાબાઈ - બુલો સી રાની

પ્યારે દર્શન દીજો આજ - જોગન - મીરાબાઈ - બુલો સી રાની

ડારો રે રંગ ડારો રે ફાગુન કે દિન આયે રે - જોગન - પંડિત ઈન્દ્ર - બુલો સી રાની

કૈસી મુરલી બજાઈ શ્યામ ને - નિશાના - નક્શાબ - ખુર્શીદ અન્વર

અબ ભૂલ જા ઉનકો ન યાદ કર - નિશાના - નક્શાબ - ખુર્શીદ અન્વર

હમેં અપને દિલ સે જુદા કર રહે હો - જલતે દીપ - નાઝીમ પાનીપતી - ટી  કે દાસ

અન્ય ગાયિકાઓનાં કેટલાંક યાદગાર ગીતો

નિર્મલા દેવી - લાખોંમેં એક હમારે સૈંયા - અનમોલ રતન - ડી એન મધોક - વિનોદ

મીના કપુર - મોરી અટરિયા પે કાગા બોલે કોઈ આ રહા હૈ - આંખેં - મદન મોહન

સુધા મલ્હોત્રા - મિલા ગયે નૈન - આરઝૂ - મજરૂહ સુલ્તાનપુરી - અનિલ બિશ્વાસ

આશા ભોસલે - બિરહા કી રાત મો સે કાટી નહીં જાતી - બીવી - નાઝીમ પાનીપતી - અઝીઝ હિન્દી 

......... અને બધાંમાં સિરમોર અચરજ સ્વરૂપે નુતન - તુઝે કૈસા દુલ્હા ચાહિયે રી બાંકી દુલ્હનીયાં - હમારી બેટી - સ્નેહલ ભાટકર-નો સ્વર પણ પોતાની હાજરીની નોંધ લેવડાવે છે. લગભગ એક દાયકા પછી છબીલીમાં નુતન ફરીથી ગીત ગાવાનાં છે.

ક્રમશઃ ||  ૧૯૫૦નાં ગીતો : ચર્ચાની એરણે - યાદગાર પુરુષ-ગીતો (૧) : મુકેશનાં યાદગાર ગીતો