BITS, પિલાણીઃ વર્ષ ૧૯૭૧-૧૯૭૩ - પિલાણી ભણી : પહેલવહેલી ખેપ

 BITS, પિલાણીઃ વર્ષ ૧૯૭૧-૧૯૭૩ - પિલાણી ભણી : વણખેડેલી કેડીપરની સફરનાં મડાણ..... થી આગળ

મારો મુસાફરીનો દિવસ આમ તો બીજા દિવસો જેવો જ સામાન્ય હતો. પિતાજી તેમના નિયત સમયે તેમની ઑફિસ ગયા હતા. માતાજી પણ સવારથી તેમની નિયમિત દિનચર્યામાં જ વ્યસ્ત હતાં. મારૂં સવારનું જમવાનું પણ હંમેશ જેવું હતું. દરરોજની દિનચર્યામાં જો ફરક કહેવો હોય તો એટલો કે અન્ય દિવસો કરતાં મેં અર્ધો - પોણો કલાક વહેલું જમી લીધું હતું, જેથી નવસારી સ્ટેશન પહોંચવા માટે બીનજરૂરી ઉતાવળ ન કરવી પડે.

જોકે મુસાફરીનો દિવસ ખાસ ન હોય એમાં કંઈ નવું પણ નહોતું.

શૈક્ષણિક જીવન સંભવિત નવી, અને મહદ અંશે વણકલ્પેલી, સફરની શરૂઆત હોવા છતાં આ પ્રકારના દિવસ ખાસ ગણવો જોઈએ એવી કુટુંબની કોઈ પ્રથા જ નહોતી. પિતાજી મારી શૈક્ષણિક પ્રગતિમાં રસ જરૂર લેતા, પણ ભણતરને લગતી રોજબરોજની ઘટનાઓનો અમારે અમારી જાતે જ સંભાળી રહેવાની રહેતી.

મારાં ભણતર સાથે સંબંધિત (તથાકથિત) મહત્ત્વના સીમા ચિહ્નરૂપ પ્રસંગની ખાસ ઉજવણી હોય, કે તેને લઈને ખાસ ઉત્તેજના હોય એવું છેલ્લે, અને માત્ર એક જ વાર, બન્યું હતું એસ એસ સીની મારી પરીક્ષાના પહેલે દિવસે જ.  અમારે ગુજરાત કોલેજ (અમદાવાદ)ના કયા ખંડમાં પરીક્ષા આપવાની છે તે જોવા પરીક્ષા શરૂ થવાના આગલા દિવસે મારી સાથે મારા પિતાજી આવ્યા હતા. પહેલી પરીક્ષાને દિવસે બે પેપર હતાં પહેલાં અને બીજાં પેપર વચ્ચે ૧ કલાક સમયગાળો હતો. એ સમયે મારાં માતાજી થર્મોસ ભરીને ચા અને નાસ્તો લઈને આવ્યાં હતાં. જોકે, બીજા બધાં પરિક્ષાર્થીઓનાં તો આખાંને આખાં કુટુંબ ચા નાસ્તો લઈને આવ્યાં હતાં. વિદ્યાર્થી જીવનની એ સમયની એ પહેલી મહત્ત્વની પરીક્ષા હતી, પણ એ કલાક પુરતું વાતવરણ પરીક્ષાભાવથી બોજિલ બની જવાને બદલે કોઈ ઉત્સવ જેવું બની રહ્યું હતું.

મને યાદ છે ત્યાં સુધી પ્રાથમિક શાળાની શરૂઆત કે પછી મિડલ સ્કૂલની શરૂઆત જેવા પ્રસંગ તો ક્યારે આવ્યા ને ગયા એ જ ખબર નથી. પાંચમા ધોરણમાં અધવચ્ચેથી પિતાજીની બદલી, સૌ પ્રથમ વાર, રાજકોટ થઈ હતી. એટલે રાજકોટની બહુ જ પ્રતિષ્ઠિત ગણાતી વિરાણી હાઈસ્કૂલમાં પ્રવેશ લેવાનો હતો. એ શાળામાં પ્રવેશ લેવા માટે પણ (કદાચ) બે મુખ્ય કારણો તો ઘરની નજીક હોવું અને અમારા સંબંધી, શ્રી જનાર્દનભાઈ વૈદ્ય, ત્યં અંગેજીના શિક્ષક હતા એ સગવડ જ ગણી શકાય. પ્રવેશ મેળવવા માટે જનાર્દનભાઈ અને મારા પિતાજીને ઠીક ઠીક મહેનત પડી પણ તે પછી શાળાનો પહેલો દિવસ કે છેલ્લો દિવસ કંઇ ખાસ રહ્યો હોય એવું યાદ નથી. પ્રવેશ અંગે એવી જ દોડધૂપ અને માથાકૂટ પ્રિ. સાયંસ સમયે પણ થયેલી. ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાં પવેશ માટે સોળ વર્ષ પુરાં થયાં હોવાં જોઈએ એવો નિયમ હતો. મને પંદર વર્ષ જ પુરાં થયેલાં, એટલે, તકનીકી રીતે, હું એ સમયે 'નાની વય'નો હતો. એ સમયે ચાલેલા તપાસના ચકરાવાઓમાંથી એટલું ફલિત થયું હતું કે વલ્લભ વિદ્યાનગરમાં પ્રવેશ માટે વય મર્યાદાનો નિયમ સ્નાતક કક્ષાએ પ્રવેશ માટે હતો. એટલે ત્યાં પ્રવેશ મેળવવા માટે પિતાજીએ બે એક ધક્કા ખાવા પડેલા. હું પણ તેમની સાથે જતો. તે જ રીતે પ્રિ. સાયંસનું વર્ષ પુરૂં થયા પછી  એમ એસ યુનિવર્સિટીમાં મેડિકલ અભ્યાસક્રમમાં મને આપોઆપ મળતા પ્રવેશ ન લેવા માટેના મારા આગ્રહ માટે પણ પિતાજીએ બે એક ધક્કા ખાવા પડેલા.

આમ, મારાં સમગ્ર જીવનકાળના સંદર્ભમાં આજે પાછળ નજર કરતાં એમ કહી શકાય કે આ બધા પ્રસંગો મારાં શૈક્ષણિક જીવનના 'સામાન્ય' પ્રવાહને બદલે (અસામાન્ય) 'ખાસ કારણો' વધારે ગણી શકાય. આજે હવે વિચારતાં એમ લાગે છે કે અમારાં કુટુંબની આવી વિચારસરણી મારા માટે તો છૂપા આશીર્વાદ સમાન જ નીવડી હતી, મારાં જીવનમાં મારા પોતાનાં બળે આગળ વધવાની જે કંઈ મારામાં આવડત કેળવાઈ તેનો પાયો નંખાવામાં આ બધી બાબતોનો ફાળો બહુ મહત્વનો રહ્યો છે તે હવે સ્પષ્ટપણે દેખાય છે.

જોકે, નવસારી સ્ટેશનેથી પશ્ચિમ એક્ષપ્રેસ ઉપડી ત્યારે હૃદયને ઊંડે ખૂણે મને એવી અનુભૂતિ તો થતી હતી આ સફર મને સૌ પ્રથમ વાર ગુજરાતની સીમાની પાર લઈ જઈ રહી છે. જોકે, એ પણ કબુલવું જ જોઈએ કે મારાં જીવનને આ સફર  નવો જ વળાંક આપશે એવી ધારણા હજુ નક્કર સ્વરૂપ નહોતી લઈ રહેલી. 

મુસાફરીનો સમય પસાર કરવા માટે મેં મારી સાથે ઇન્ડિયા ટુડે અને ધ વીકના બે છેલ્લા અંકો સાથે લીધા હતા. સામાન્ય જ્ઞાન પણ થોડું તરાશાતું રહેશે એવા આડફાયદાની પણ ગણતરી પણ હતી. જોકે મારાં મૂળ હથિયાર તરીકે તો મારી સાથે સમગ્ર ભારતનું રેલ્વે સમયપત્રક હતું જ.  વડોદરા પસાર થઈ ગયા બાદ હું હવે પછીનું સ્ટેશન કયું છે અને ત્યાં પહોંચતાં કેટલો સમય લાગશે એ તપાસતો રહેતો હતો. સાંજનાં જમવામાં તો મારે સાથે લાવેલો નાસ્તો હતો એટલે એ અંગે કશું વિચારવાપણું નહોતું. રાતે જ્યારે બીજાં સહપ્રવાસીઓ નીદ્રા શૈયાએ પોઢવા લાગ્યાં ત્યારે મેં પણ મારી બર્થ પર મારો વાંસો લાંબો કર્યો. પરંતુ મારી ઊંઘ શ્વાનનિદ્રા જ હતી. કોટા ક્યારે આવશે તે તો હું તપાસતો જ રહો હતો.

કોટા પસાર થયા પછી તો હું શાબ્દિક, અને ખરા, અર્થમાં મારી સીટની ધાર ઉપર જ આવી ગયો હતો. કોટા આવતાં પહેલાંનો છેલ્લે અર્ધોએક કલાક તો, મારી બેગ સાથે, હું કોચના દરવાજા પાસે જ ઊભો રહ્યો. ટ્રેન સવાઈ માધોપુર બે મિનિટ જ રોકાતી હતી. એટલા સમયાં હું ટ્રેનમાંથી ઉતરી તો શકીશને એવી અવઢવ મારા ચહેરા પર પણ સ્પષ્ટ કળાતી હશે!

જોકે, ટ્રેનમાંથી ખરેખર ઉતરવાનું થયું ત્યારે સમજાયું કે અમુક ઘટનાઓના આગોતરા ભય જેટલી એ ઘટનાઓ ખરેખર મુશ્કેલ હોતી નથી. મારી સાથે, ઘણા બધા સામાન સાથે, બીજાં પણ ત્રણ ચાર મુસાફરો ઉતર્યાં અને લગભગ બીજાં એટલાં જ મુસાફરો ચડ્યાં પણ ખરાં. અને તેમ છતાં જાણે કલાકો ઊભવાનું છે એમ જ ટ્રેન નિરાંતે ઊભી જ હતી! ઉતરી ગયા પછી ટ્રેન ઊપડી ત્યાં સુધીમાં તો મને અમ લાગી આવ્યું કે આના કરતાં તો કદાચ વધારે વાર નવસારીથી કોટા પહોંચતાં લાગી હશે. આમ અજાણતાં જ મેં સાપેક્ષતાવાદના નિયમને સિદ્ધ કરતું ઉદાહરણ પ્રસ્થાપિત કરી દીધું હતું😊.

જોકે બ્રહ્માની બે ઘડીઓ જેટલી લાં  બી લાગેલી આ બે મિનિટોએ મને ચિડાવા માટેની ટ્રેનના ઉપડવા પહેલાં સવાઈ માધોપુર સ્ટેશને જે એક કલાક મળવાનો તેની કિંમત સમજાવી દીધી હતી.

હવે મેં પહેલું કામ ચિડાવા માટેની ટિકિટ લેવાનું કર્યું. જોકે એ તો દસ મિનિટ કરતાં પણ ઓછા સમયમાં પતી ગયું. હવે હું, સાવ, નિશ્ચિત હતો.  પ્લેટફોર્મ પરના નળ પર જઈને મેં નિરાંતે બ્રશ કરી,મોઢું ધોયું અને તાજો થયો. હવે થોડી ભૂખ પણ ઉઘડી હતી. સામે જ સ્ટૉલ પરના કુલ્હડમાં ભરેલ ગરમ ગરમ ચા અને એક સમોસો અને એક કચોરીના નાસ્તાને લિજ્જતથી ન્યાય આપ્યો. 

તેમ છતાં ટ્રેન ઉપડવાના સમય પહેલાં મારી ખાસ્સો એવો સમય બચ્યો હતો. ટ્રેન પ્લેટફોર્મ પર મુકાઈ ગયેલી એટલે સારો ડબ્બો જોઈને, ટ્રેનની સફરની દિશામાં બેસાય એમ, બાજુની એકલી બેઠક પર મેં મારી બેઠક જમાવી. પંદર - વીસ મિનિટનો એ સમય, મારી જિંદગીના સાવ ઉચાટ વગરના કેટલાક સમયમાંનો, કદાચ શ્રેષ્ઠ સમય હતો.

ચિડાવા સુધીની સફર તો યાદ રહે એવી કોઈ ઘટના સિવાયની જ રહી. પહેલૂં મોટું સ્ટેશન જયપુર આવ્યું. પણ મારા મનમાં અત્યારે તેનું કોઈ મહત્ત્વ નહોતું રહ્યું. ટ્રેનના ચાલવાને કારણે સાપેક્ષપણે દોડતી જણાતી આજુબાજુની દૃશ્યાવલી માણવા, કે ક્યારેક ક્યારેક એમનું ધ્યાન ન જાય તેમ સહપ્રવાસીઓને અવલોકવાની મજા માણવા, સિવાય મારી પાસે હવે બીજું  કંઈ કામ નહોતું.

બપોરના જમવાના સમયે કયું સ્ટેશન હશે એ તો યાદ નથી, પણ પુરી-ભાજીની એક પ્લેટ જમવા પેટે ખાધી. બપોરની ચાના સમયે કોઇ એક સ્ટેશન આવ્યું ત્યાં પગ લાંબા કરવા ઉતર્યો. ચાવાળાએ ત્યાંની સેવના વખાણ કરતાં કહ્યું કે આ સેવ ખાશો તો રતલામની સેવ પણ ભુલી જશો. રતલામની સેવ તો જોકે મેં હજુ સુધી ચાખી નહોતી, પણ તેના આગ્રહને માન આપીને, ચિડાવા આવે ત્યાં સુધી સમય પસાર કરવા, એક નાનું પેકૅટ સેવનું ખરીદી લીધું. 

આમ કરતાં કરતાં આખરે ચિડાવા રેલ્વે સ્ટેશન આવી જ ગયું. મારી સાથે બીજાં ડઝનેક મુસાફરો પણ ટ્રેનમાંથી ઊતર્યાં હશે. પણ મસ્ત્યવેધ માટે એકાગ્ર ચિત્ત કરેલા અર્જુનની જેમ મારૂં ધ્યાન પણ પિલાણી માટેની બસ શોધવાનુ હતું, એટલે એ સહપ્રવાસીઓમાં પિલાણીનાં અન્ય કોઈ વિદ્યાર્થૉ હતાં કે નહીં તે મારા ધ્યાનમાં ન આવ્યું.

પિલાણી માટેની બસ એ ખાનગી સેવા કંપની બસ હતી. મારી અત્યાર સુધીની જિંદગીમાં મેં તો ગુજરાત રાજ્ય વાહન વ્યવહાર સેવા સિવાયની કોઈ બસમાં મુસાફરી કરી નહોતી, એટલે મેં રાજસ્થાન પરિવહનની કોઈ બસ શોધવા નજર દોડાવી.  જેમને પણ પુછ્યું એ બધાંએ તો બહુ સહજપણે જણાવ્યું કે અહીં તો આ બસ જ મળશે. આજે વિચાર કરતાં મને લાગે છે કે એ સમયે એ લોકોને હું ભુલો પડેલો પરગ્રહવાસી જ લાગ્યો હઈશ. જોકે પછીથી થોડા જ દિવસોમાં મને જ્ઞાન લાધવાનું હતું કે ઉત્તર ભારતનાં લગભગ બધાં જ રાજ્યોમાં જાહેર બસ પરિવહન સેવામાં ખાનગી ક્ષેત્રને તો ઘણાં વર્ષોથી સ્થાન મળી ચુક્યું છે..

ખેર, બીજા અર્ધા પોણા કલાકની સફર બાદ હું પિલાણી બસ અડ્ડા પર પહોંચી ચુક્યો હતો.

હવે પછી -

ઇન્સ્ટિટ્યુટ કેમ્પસ: પ્રથમ દર્શન

 

હિંદી ચિત્રપટ સંગીતના સુવર્ણ યુગથી સંકળાયેલાં બ્લૉગવિશ્વનો બ્લૉગોત્સવ - સંપુટ # ૧૨ – મણકો : ૩_૨૦૨૪

 હિંદી ચિત્રપટ સંગીતના સુવર્ણ યુગથી સંકળાયેલાં બ્લૉગવિશ્વના બ્લૉગોત્સવના ૧૨ મા સંપુટના મણકા - ૩_૨૦૨૪માં આપનું સ્વાગત છે.

૨૦૨૪નું વર્ષ મોહમ્મદ રફીની જન્મ શતાબ્દીનું વર્ષ [જન્મઃ ૨૪ ડિસેમ્બર, ૧૯૨૪ । ઈંતકાલઃ ૩૧ જુલાઈ, ૧૯૮૦] છે. તે નિમિત્તે વર્ષ દરમ્યાન લેખો અને ખાસ કાર્યક્રમો સ્વરૂપે જે ઉજવણીઓ થતી રહેશે તે અહીં રજુ કરતાં રહીશું. ચુંટેલી ઉજવણીઓને રજુ કરીશું.

મોહમ્મદ રફીની જન્મ શતાબ્દીની ઉજવણી સંબંધિત, ૨૪ માર્ચ, ૨૦૨૪ના રોજના,  ત્રીજા કાર્યક્રમમાં જાણીતા પાર્શ્વગાયક જાવેદ અલી મોહમ્મદ રફીના જાદુને તેમનાં સૉલો  અને સંગીતા મેળેકર અને પ્રિતી વૉરિયર સાથેનાં યુગલ ગીતો દ્વારા પુનઃજિવિત કરે છે.  

Rafi’s Centenary Special: 35 songs from 35 years (1946-1980) - આ કડીના સૌમાં  પ્રથમ ગીત કહ કે ભી ન આયે તુમ (૧૯૪૬) અને છેલ્લાં ગીત મૈને પૂછા ચાંદ સે (૧૯૮૦)માં જોઈ શકાય છે કે  મોહમ્મદ રફીના સ્વરમાં જરા સરખો પણ ફરક નથી પડ્યો. 

મોહમ્મદ રફી - જન્મ શતાબ્દી : યાદ આવતાં આનંદના ભાવનાં કેટલાંક ૧૯૫૦ પહેલાંનાં સૉલો ગીતો - મોહમ્મદ રફીની જન્મ શતાબ્દીનાં વર્ષમાં તેમનાં ૧૯૫૦ પહેલાનાં યાદગાર રોમેન્ટીક સોલો ગીતો યાદ કરવાં એ એક અનોખો લ્હાવો ગણી શકાય.

આજના અંકમાં અંજલિઓ અને યાદોને સાંકળતા લેખો  તરફ વળીશું  –

માર્ચ મહિનો ઉત્તર ભારતમાં રંગોત્સવના ફાગનો મહિનો છે. . In RK Studio holi was played with a lot of grandeur. 

 

 

 

SN Tripathi – His Music Still Lives On – એસ એન ત્રિપાઠીની ૧૧૧મી જન્મ જયંતિના ઉપલક્ષ્યમાં અનુરાધા વૉરિયર તેમના સંગીત માધુર્યના ખજાનાનાં કેટલાંક રત્નો રજુ કરે છે. 

૩જી ફેબ્રુઆરી, ૨૦૨૪ના રોજના જન્મ દિવસે Happy birthday to veteran actress Wahida Rehmanji .

૧૨મી ચિરવિદાય તિથિએ My Favourites: Songs by Ravi સાદર રજુ કરેલ છે. 

Hum Tere Bin Jee Na Sakenge Sanam – Remembering Ganesh ને તેમની ૨૪મી પુણ્ય તિથિએ યાદાંજલિ.

The romantic songs of Shashi Kapoorji is remembered for the lovely songs – મેરી નિગાહને ક્યા કામ લાજવાબ કિયા - મોહબ્બ્ત ઈસકો કહતે હૈં (૧૯૬૫) - મોહમ્મદ રફી - ગીતકારઃ મજરૂહ સુલ્તાનપુરી - સંગીતઃ ખય્યામ 

The Elusive Nanda - નંદાનાં સહજ ભોળપણે તેમને દેશભરનાં લાડલાં કરીમુક્યાં હતાં. અનુરાધા વૉરિયર તેમની ૧૦મી પુણ્ય તિથિએ નંદાની શ્રેષ્ઠ ભૂમિકાઓને યાદ કરે છે.

જુના લેખોમાંથી Jeevan Ka Matlab To Aana Aur Jaana Hai: Remembering Nanda યાદ કરીએ.

Female bonding and their duets આંતરરાષ્ટ્રીય નારી દિવસની ઉજવણી રૂપે સ્ત્રી - સ્ત્રી યુગલ ગીતો યાદ કર્યાં છે.

The Sculptors of Film Songs (13): Ramprasad Sharma & Sons : રામપ્રસાદ શર્મા અને તેમની ત્રણ પેઢીઓની હિંદી ફિલ્મ સંગીત સાથેના જોડાણની કડીઓનો રણકાર સદા ગુંજતો રહેશે. Arrangers and Musicians શ્રેણીમાં આ પહેલાં Sebastian D’ Souza, Anthony Gonsalves, Enoch Daniels, Kishore Desai  Manohari Singh,  S Hazara Singh,  V Balsara, Ramlal , Dattaram , Van Shipley , Goody Seerwai  અને “The Lords”આવરી લેવાયેલ છે

વિસરાતી યાદો...સદા યાદ રહેતાં ગીતો ના ૯મા સંસ્કરણના માર્ચ ૨૦૨૪ના અંકમાં ગુલામ મોહમ્મદ અને તેમનાં ગાયકો : ૧૯૫૪ ને યાદ કર્યાં છે.  અત્યાર સુધી આપણે  

વર્ષ ૨૦૨૧માં ૧૯૪૩થી ૧૯૪૯નાં,

વર્ષ ૨૦૨૨માં ૧૯૫૦થી ૧૯૫૨નાં, અને

વર્ષ ૨૦૨૩માં ૧૯૫૩ નાં

કેટલાંક ગીતો યાદ કરી ચૂક્યાં છીએ.

તસ્વીરો દ્વારા Celebrating cinema:

હવે નજર કરીએ અન્ય વિષયો પરના કેટલાક લેખો પર –

Are We Accepting Ourselves Better Now Than Ever? - ઢંગધડા વગરનાં મનોરંજનની સ્વીકૃતિથી શ્રોતા વર્ગની પસંદ અને તેમાંથી પોતાની સાચી ઓળખ છતી થવા લાગી છે. ૯૦ના દાયકાનાં સંગીત અને બી અને સી ગ્રેડની ફિલ્મો સુધી આ પસંદનો વ્યાપ વિસ્તર્યો છે. સૌમ્ય બૈજલ આ ઊભરતાં વલણને તપાસે છે. 

Characters with Books: In English-language cinema – છ વર્ષ પહેલાં a post about characters in Hindi cinema shown with book પ્રકાશિત થયેલ. ડસ્ટેડ ઑફ્ફ હવે પાત્રોના હાથમાં પુસ્તકો હોય એવી અંગ્રેજી ફિલ્મોની યાદી રજુ કરે છે.

The Qalandariyya (reflections on an excellent video by Filip Holm, which I saw just two weeks after the Urs of Lal Shahbaz Qalandar) માં ફિલિપ હૉલ્મ ના કાર્યક્રમ  Let’s Talk Religion, entitled “The Counter-Culture, Lawless Muslim Mystics Who Drank Wine? / The Qalandariyya.”ની મદદ લીધી છે.

Latent Duets એ distant duets નથી. બન્ને ગાયકો કમ સે કમ એક અંતરો તો સાથે ગાય પણ બીજું ગાયક બીજા અંતરા પછી જ જોડાય.

Hindi film qawwalis – Part I  માં '૪૦થી '૫૦ના સમયની કવ્વાલીઓ હતી,  Part II માં'૬૦ના દશકની અને હવે, Part III માં'૭૦ અને '૮૦ના દશકની કવ્વાલીઓ આવરી લેવાઈ છે. 

It’s what you wear: Ten songs about attire, માં list on dupattas/chunaris/odhnis ઉપરાંત પણ એવાં ગીતો છે જેમાં પાત્રએ પહેરવેશમાં પહેરેલ બીજાં કોઈ વસ્ત્ર / વસ્ત્રાંગને ગીતનો વિષય બનાવેલ હોય. 

શોમા એ ચેટરજીએ લખેલ Through the Lens, Brightly: Women in Cinema, Women at Work, માં સ્ત્રી દ્વારા દિગ્દર્શિત ફિલ્મોમાં 'કામ કરતી મહિલા'ને કેવી રીતે રજુ કરાઈ છે તે અનાવૃત કરાયેલ છે.   પુસ્તક ત્રણ ભાગમાં છે - પહેલો ભાગ વિષય વસ્તુઓનો પરિચય કરાવે છે અને બીજો અને ત્રીજો ભાગ સ્ત્રી દિગ્દર્શિકાઓ દ્વારા નવ ફિલ્મોનું વિશ્લેષ્ણ કરે છે. આ વિશ્લેષણ નિષ્ણાત સંશોધન અને દરેક દિગ્દર્શિકાના સંદર્ભને આલોચનાત્મક સૂક્ષ્મ નજરમાં જોઈને નારીનાં વ્યવસાયિક અને નારી સહજ પાસાંઓને અલગ શી રીતે કરવામાં આવ્યાં છે તે વર્ણવે છે. 

ઇન્ડિયન એક્ષપ્રેસનાં Sampada Sharma નાં અઠવાડીક કોલમ, Bollywood Rewind, ના લેખો –

·        Muhammad Ali Jinnah was a key figure in the making of India’s first talkie film Alam Ara. - મુહમમ્દ અલી જિન્નાહ પાકિસ્તાનના જનક તો છે પણ તે સાથે એક કાયદાશાસ્ત્રી હોવાને નાતે તેમને આલ આરાને, ૯૩ વર્ષ પહેલાં બોલપટ બનાવાનું શક્ય કર્યું હતું. 

અને હવે વિવિધ વિષયો પરની નિયમિત શ્રેણીઓના લેખો તરફ નજર કરીએ

માર્ચ ૨૦૨૪માં વેબ ગુર્જરી પર 'ફિલ્મ સંગીતની સફર'માં પ્રકાશિત થયેલા લેખો:

ફિલસુફીભર્યાં ગીતો – ૨૦ : ये ज़िंदगी किसी मंज़िल पे रुक नहीं सकती, हर इक मक़ाम पे क़दम बढ़ा के चलो

મુજરા ગીતો : साक़िया आज मुझे नींद नहीं आएगी…..सुना है तेरी महफ़िल में रतजगा है

બીરેન કોઠારીની ફિલ્મનાં ક્રેડીટ ટાઈટલ્સ સાથે વાગતાં ટાઈટલ સોંગની શ્રેણીમાં પ્રેમપૂજારી (૧૯૭૦)નાં ટાઈટલ ગીતને રજૂ કરે છે.

વાદ્યવિશેષ શ્રેણીમાં પિયૂષ પંડ્યા અને બીરેન કોઠારી આ મહિને  સરોદ ને  લગતાં યાદગાર ગીતોને રજૂ કરે છે..

ભગવાન થાવરાણી ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ શ્રેણીમાં સોએક ફિલ્મી ગીતકારોનો સંક્ષિપ્ત પરિચય એમણે ફિલ્મો માટે લખેલી ગઝલો દ્વારા કરાવી રહ્યા છે. આ મહિને બૂટારામ શર્મા, મધુકર રાજસ્થાની, સરશાર સૈલાની, નાઝિમ પાનીપતી અને તનવીર નકવી  ની ગઝલો પેશ કરે છે.

આ બ્લૉગોત્સવના દરેક અંકના અંતમાં આપણે આજના અંકમાં ઉલ્લેખાયેલ કોઈ પણ પોસ્ટ સાથે સંકળાયેલ હોય એવાં મોહમ્મદ રફીનાં ગીત યાદ કરતાં હોઈએ છીએ. ૨૦૨૪માં આપણે મોહમ્મદ રફી વિશે અન્ય લોકોએ જે કંઈ કહ્યું છે તેની યાદી બનાવી રહ્યાં છીએ..

Pyarelal on Mohammad Rafi

Laxmikant on Mohammad Rafi

---

હિંદી ચિત્રપટ સંગીતના આપણા આ બ્લૉગોત્સવને વધારે માહિતીપ્રદ, રસપ્રદ અને વૈવિધ્યસભર કરવા માટે આપનાં સૂચનો આવકાર્ય છે.

અહીં રજૂ કરાયેલ, લેખો, બ્લૉગ પૉસ્ટ્સ, તસ્વીરો અને વિડીયો / ઓડીયો લિંક્સના પ્રકાશાનાધિકાર મૂળ રચયિતાના અબાધિત રહે છે.