Sunday, December 21, 2025

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સનો બ્લૉગોત્સવ : સંસ્કરણ ૧૩મું - ડિસેમ્બર ૨૦૨૫

 

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સના બ્લૉગોત્સવનાં ૧૩માં સંસ્કરણના ડિસેમ્બર ૨૦૨૫ના અંક માં આપનું હાર્દિક સ્વાગત છે.

ગુણવત્તા સંચાલન વિષેના લેખ અને બ્લૉગ્સના બ્લૉગોત્સવનાં ૧૩માં સંસ્કરણના  કેન્દ્રવર્તી વિષય તરીકે 'ગુણવત્તા સંચાલનનાં ભવિષ્ય પર પ્રભાવક વલણો - માપદંડોનાં ધોરણો ઊંચાં લઈ જઈએ' ને જ ચાલુ રાખીશું.

આ કેન્દ્રવર્તી વિષયની અંદર હવે આપણે ગુણવત્તા ૪.૦માં પુરવઠા સાંકળને લગતા વિષયો અને પારિભાષિક શબ્દોની ચર્ચા કરીશું.

આજના મણકા માટે આપણે પુરવઠા સાંકળનાં જોખમસ્થાનો ની ટુંકમાં વાત કરીશું.

કંપનીની પુરવઠા સાંકળમાં માલ, સેવાઓ અને માહિતીની અવરજવર પરની અસરોને કારણે કામગીરી, નાણાકીય બાબતો અને પ્રતિષ્ઠા પર સંભવિત કરતી દરેક સંભાવનાઓને પુરવઠા સાંકળનાં જોખમસ્થાનો તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. 

૨૦૨૦ પહેલાં, પુરવઠા સાંકળ મોટા ભાગના નાના અને મધ્યમ કદના વ્યવસાયો (SMBs) ના માલિકો અને અગ્રણીઓ માટે એક વિચારણાનો વિષય માત્ર હતો. સંસ્થાના અગ્રણીઓ કંપનીને પુરવઠો પુરો પાડતી અગત્યની કંપનિઓ અને તેના અગ્રણીઓને જાણતા હતા, પોતાની માસિક ખરીદીનાં ખર્ચ પર નજર રાખી શકતા હતા, અને સમયે સમયે નજરે પડતા વિલંબ અથવા બીજા નાના મોટા પુરવઠાનાં ભંગાણો સમયે તેમના ઉકેલ લાવવામાં મદદ કરી શકતા હતા.

કોવિડ-૧૯ મહામારીએ રમતને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખી. પહેલીવાર, વિશ્વભરના વ્યવસાયો અને ઉદ્યોગોને વ્યાપક સ્તરે અછત અને વિલંબનો અચાનક જ અનુભવ થયો. ૨૦૨૫માં, પુરવઠા સાંકળ વ્યવસાયો અને ઉદ્યોગો માટે સંસ્થાનાં ઉચ્ચતમ સંચાલન કક્ષાએ બહુ મહત્વનો વ્યુહાત્મક મુદ્દો બની રહ્યો છે. બાલ્ટીમોરમાં ૨૦૨૪ માં ફ્રાન્સિસ સ્કોટ કી બ્રિજનું તુટી પડવું[1], કેનેડાનાં જંગલોમાં દાવાનળો અને મજૂર વર્ગની સતત અનુભવાઈ રહેલી અછત જેવી ઘટનાઓએ પુરવઠા સાંકળનાં સાતત્યને ચિંતાજનક મુદ્દા તરીકે લાવી મૂક્યો છે. [2]

પુરવઠા સાંકળનાં જોખમોને ઘણીવાર આંતરિક અને બાહ્ય જોખમો તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.

 

વર્ષોનાં, સંશોધનોથી જોવા મળે છે કે પુરવઠા સાંકળ સંચાલનની સમગ્રતયા સફળતા માટેના મોટાભાગના જોખમોને નીચેના ચાર ક્ષેત્રોમાં વર્ગીકૃત કરી શકાય છે:

પુરવઠા જોખમો
માંગ જોખમો
પ્રક્રિયા જોખમો
પર્યાવરણીય / પારિસ્થિતિક તંત્રને લગતાં  જોખમો

પુરવઠા સાંકળ સંચાલન જોખમોના ચાર ક્ષેત્રોમાં, આ જોખમોનો પુરવઠા સાણ્કળ સંચાલકો મોટાભાગે સામનો કરે છે. વધુમાં, આમાંના ઘણા જોખમો એકબીજા સાથે જોડાયેલા છે, તેમજ એક જોખમ અનિવાર્યપણે બીજા જોખમ તરફ દોરી જાય છે:

પર્યાવરણીય
આર્થિક
રાજકીય
નૈતિક[3]

Source: adapted from Manuj, I. and J.T. Mentzer, (2008) “Global supply chain risk management strategies”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Vol. 38, No. 3, pp. 192-223. World Economic Forum (2012) New Models for Addressing Supply Chain and Transport Risk.


વધારાનું વાંચનઃ

7 Basic Types of Supply Chain Risks -  Marharyta Golobrodska

10 Supply chain risks and ways to mitigate them

Understanding Supply Chain Risks: What They Mean for You and Your Organization


How to Detect Hidden Supply Chain Risks Before They Cost You - Tom Raftery: Sustainability & Climate Talks

Navigating supply chain risks and trends

Supply Chain Risk in the Real World


5 Types of Supply Chain Risks Every Business Must Manage



હવે પછીના અંકોમાં આપણે પુરવઠા સાંકળનાં વિવિધ પાસાંઓની ચર્ચા ચાલુ રાખીશું.

હવે આપણે આપણા નિયમિત વિભાગો તરફ વળીએ:

·       Quality Mag માંથી

The Approach and Use of Standards in Quality, Manufacturing - Darryl Seland

"બારમાં ૫૦ લોકોનું સ્ટાન્ડર્ડ" શબ્દપ્રયોગ "બારમાં ૧૦૦ દારૂડિયાઓ" પરથી શરૂ થયેલ ગણાય છે.

તે આ રીતે સમજી શકાય: ઉદાહરણ તરીકે, એક પ્રશ્ન છે કે રમતનું પરિણામ કેચ છે કે અધુરૂં રહી જવું, આ "સ્ટાન્ડર્ડ" સૂચવે છે કે જો બારમાં ૧૦૦ લોકો સંમત થાય તો તે કેચ છે.

આ શબ્દપ્રયોગ આપણને આપણી ઉત્પાદન પ્રકિયાની કામગીરીને માર્ગદર્શન અને દેખરેખ પુરાં પાડતી ગુણવત્તા અને ટેકનોલોજી અને સ્ટાન્ડર્ડ્સના ઉપયોગો વિશે વિચાર કરતા કરી મુકે છે.

કેટલાક લોકો દલીલ કરી શકે છે કે તે કેચ છે કે અધુરૂં રહી ગયું છે તે નક્કી કરવા માટે ગુણવત્તા અને ઉત્પાદન સ્ટાન્ડર્ડ્સ ફિલ્મને ધીમી ગતિમાં આગળ પાછળ ચલાવવા જેટલું નિરર્થક લાગે છે. પરંતુ ગુણવત્તા ઉદ્યોગનો એક ફાયદો છે - ધોરણો અને સિદ્ધાંતોની પુષ્કળ હિમાયત  કામ પુરૂ કરી આપે છે અને ઉચ્ચતમ ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનમાં પરિણમે છે.

APQP થી DMAIC થી Kaizen અને ગ્રાહક-કેન્દ્રિત ગુણવત્તા સુધી, આ મહિનાની Quality માં આ પ્રકારની પુષ્કળ હિમાયત વાંચવા મળશે. જેવાંકે: Automated APQP,” “Measure, Analyze and Control Using Technology,” “Mastering Kaizen: Small Steps to Organizational Success,” “Putting the Customer Front and Center: The Rise of Customer-Centric Quality.”


ગુણવત્તા સંચાલનનાં ભવિષ્ય પર પ્રભાવક વલણો - માપદંડોનાં ધોરણો ઊંચાં લઈ જઈએ વિશેની ચર્ચાને રસપ્રદ અને અર્થપૂર્ણ બનાવવામાં આપનાં સૂચનો / ટીકાટિપ્પણીઓ / માર્ગદર્શન / અનુભવો આવકાર્ય છે.

આ અંકમાં દર્શાવેલ ઇમેજ કે વિડીયો ક્લિપના પ્રકાશાનાધિકાર તેના રચયિતાના જ રહે છે.